bencede
New member
Otomotiv dalı değerli bir dönüşümden geçiyor. Bir yandan sıfır emisyona geçiş için elektrikli, hibrit ve hidrojen motorlu araç çalışmaları artarken, bir yandan da birbirleriyle haberleşen ve büsbütün otonom biçimde ilerleyebilen araçlar için basamaklar süratlice çıkılıyor. Tüm bunlar olurken araçların dizaynları da değişiyor. Bilhassa elektrikle çalışan araçlarda enerjiyi mümkün olduğunca verimli kullanmak değerli olduğu için rüzgârı en düzgün biçimde aktaran daha sıradan ve yuvarlak çizgili dış dizaynlar yaygınlaşıyor. Fakat, son devirde otomotiv sanayisinde tasarımı değişen değerli bir kesim daha var ki, hem dalı birebir vakitte şoförleri ikiye bölmeyi başardı. Tartışmanın odağında tasarımı tabiri caizse “bir daha icat edilen” direksiyonlar var. O denli ki, birinci içten yanmalı motora sahip arabanın üretildiği (Mercedes-Benz Patent Motorwagen) 1885’ten bu yana yuvarlak dizaynla kullanılan direksiyonların yerini, ‘kelebek’ diye isimlendirilen, üst kısmı olmayan direksiyon dizaynları almaya başladı.
Kelebek dizaynlı direksiyonu seri üretim modellerinde sunan birinci marka Tesla oldu. 2021 yılında amiral gemisi Model S’i yenileyen marka, ‘York’ ismini verdiği yeni kelebek görünümlü direksiyon sistemini de tanıttı. Bu sistem alışılagelmiş direksiyonların bilakis üst kısmı büsbütün kesik bir yapıdaydı. nazarannlerin birinci reaksiyonu, direksiyonun bir kaç tıp çevirilmesi gereken hareketlerde ve ani durumlarda güvenlik meseleleri yaratabileceği oldu. Tesla ise bu dizaynın, aracın ileri görüş açısını güzelleştirdiğini ve yerleşik kameraların şoförün göz hareketlerini daha yanlışsız izlediğini söylemiş oldu. Şu anda Model S ve Model X’te sunulan kelebek direksiyon simidiyle ilgili birinci kullanıcı yorumları, bilhassa geri hareketlerde direksiyonun şoförleri bir çok zorladığı tarafında birleşiyor. Üstelik toplumsal medyaya yansıyan birkaç görüntü, şoförlerin kelebek direksyonlarla dönüşlerde bir çok meşakkatler çektiğini gözler önüne serdi. özetlemek gerekirsesı bu direksiyon dizaynına alışmak için şoförlerin kas hafızalarını bir daha eğitmeleri gerekiyor.
JAPONLAR DA KATILDI
Tesla’nın akabinde kelebek direksiyonu, seri üretim modellerine taşıyanlar Japonlar oldu. Japon üretici Toyota kısa müddet daha sonra satışa sunacağı elektrikli arabası bZ4X’le bir arada yeni kelebek direksiyonunu da birinci kere gösterdi. Bu direksiyon da tıpkı Tesla’da olduğu üzere üst kısmı büsbütün kesik özgün bir kelebek dizayna sahipti. Akabinde, geçtiğimiz haftalarda Toyota’nın bünyesindeki premium araba üreticisi Lexus’un, bZ4X ile tıpkı platformu paylaşan RZ 450 modeli de kelebek direksiyonla bir arada dünyaya tanıtıldı.
Marka ‘One Motion Grip’ isimli direksiyon teknolojisini opsiyonel yani isteğe bağlı sunacağını deklare etti. Lakin, Lexus direksiyon sisteminde (Tesla’dan farklı olarak) mekanik ilişkiyi ve direksiyon kolonunu büsbütün ortadan kaldırdığını ve direksiyon açısını araba suratına bakılırsa ayarlayabilen bir sistem geliştirdiğini bildirdi. Yurtharicinden gelen birinci bildirimler de Lexus’un kelebek direksiyonun Tesla’ya göre daha kolay alışılabilir olduğu tarafında lakin bir daha de önemli bir öğrenme müddeti gerektirdiğinin altı çiziliyor.
Yeni direksiyon denemeleri ‘kelebek etkisi’ ile öbür markalara da yayılır mı bilinmez lakin önümüzdeki senelerda Türkiye’de de bu direksiyonları goreceğimiz kesin. Öte yandan, hem uzmanlar tıpkı vakitte şoförler kelebek direksiyonla ilgili keskin bir ayrım yaşıyor. Bu ayrımın temelinde ise güvenlik telaşları yatıyor. Bir kesim kelebek direksiyonların ani hareketlerde ve rutin dönüşler esnasında sürüş güvenliğini riske atabileceğini belirtirken, bir kesim ise yeni tasarımı başarılı buluyor.
SÜRÜŞ TEKNİĞİ UZMANLARI NE DİYOR?
Kelebek direksiyonlarda fikir aslında çok sıradan. Firmalar bu durumu şu biçimde savunuyor, “hızla gelişen teknolojinin gelişmesi ve otonom sürüş özelliklerinin yaygınlaşmasıyla araçlar sürüşün değerli bir kısmını kendi kendine gerçekleştirecek. Bu niçinle kabin içerisinde aslında tam manasıyla bir direksiyona gerek kalmayacak. Üstelik, kelebek direksiyonlarla, şoförlerin davranışlarını izlemek ve göz hareketlerini algılamak daha kolay olacak. Bu sayede sürüş güvenliği arttırılacak.”
Fakat, olağan bir direksiyonda hareket esnasında ‘elden ele’ verilen direksiyon hareketini kelebek direksiyonda yapmak imkânsız hale geliyor. Bu, sürüş güvenliğiyle ilgi soru işaretlerini birlikteinde getiriyor. Mevzuyla ilgili görüşlerini aldığımız İleri Sürüş Teknikleri Uzmanı Yener Gülünay ise, “Yeni jenerasyon araçlarda güvenlik sistemleri ve takip aralıkları bilgisayarla otonom olarak takip ediliyor. ötürüsıyla birtakım bazı isteseniz dahi aracı savurmak, yoldan çıkarmak imkânsız hale geliyor. Lakin, yüzde 100 güvenmek her vakit hakikat değil. Ani hareketler yapılması gereken durumlarda yahut bir biçimde denetimi kaybettiğimiz anlarda, nelerle karşılaşacağımızı çabucak hemen bilmiyoruz. Yaygın biçimde kullanılınca daha uygun öğreneceğiz. Şimdilik kesin bir lisanla sakıncalı diyemeyiz lakin sürüş güvenliğini riske atma ihtimali var” yorumunda bulundu.
Kelebek dizaynlı direksiyonu seri üretim modellerinde sunan birinci marka Tesla oldu. 2021 yılında amiral gemisi Model S’i yenileyen marka, ‘York’ ismini verdiği yeni kelebek görünümlü direksiyon sistemini de tanıttı. Bu sistem alışılagelmiş direksiyonların bilakis üst kısmı büsbütün kesik bir yapıdaydı. nazarannlerin birinci reaksiyonu, direksiyonun bir kaç tıp çevirilmesi gereken hareketlerde ve ani durumlarda güvenlik meseleleri yaratabileceği oldu. Tesla ise bu dizaynın, aracın ileri görüş açısını güzelleştirdiğini ve yerleşik kameraların şoförün göz hareketlerini daha yanlışsız izlediğini söylemiş oldu. Şu anda Model S ve Model X’te sunulan kelebek direksiyon simidiyle ilgili birinci kullanıcı yorumları, bilhassa geri hareketlerde direksiyonun şoförleri bir çok zorladığı tarafında birleşiyor. Üstelik toplumsal medyaya yansıyan birkaç görüntü, şoförlerin kelebek direksyonlarla dönüşlerde bir çok meşakkatler çektiğini gözler önüne serdi. özetlemek gerekirsesı bu direksiyon dizaynına alışmak için şoförlerin kas hafızalarını bir daha eğitmeleri gerekiyor.
JAPONLAR DA KATILDI
Tesla’nın akabinde kelebek direksiyonu, seri üretim modellerine taşıyanlar Japonlar oldu. Japon üretici Toyota kısa müddet daha sonra satışa sunacağı elektrikli arabası bZ4X’le bir arada yeni kelebek direksiyonunu da birinci kere gösterdi. Bu direksiyon da tıpkı Tesla’da olduğu üzere üst kısmı büsbütün kesik özgün bir kelebek dizayna sahipti. Akabinde, geçtiğimiz haftalarda Toyota’nın bünyesindeki premium araba üreticisi Lexus’un, bZ4X ile tıpkı platformu paylaşan RZ 450 modeli de kelebek direksiyonla bir arada dünyaya tanıtıldı.
Marka ‘One Motion Grip’ isimli direksiyon teknolojisini opsiyonel yani isteğe bağlı sunacağını deklare etti. Lakin, Lexus direksiyon sisteminde (Tesla’dan farklı olarak) mekanik ilişkiyi ve direksiyon kolonunu büsbütün ortadan kaldırdığını ve direksiyon açısını araba suratına bakılırsa ayarlayabilen bir sistem geliştirdiğini bildirdi. Yurtharicinden gelen birinci bildirimler de Lexus’un kelebek direksiyonun Tesla’ya göre daha kolay alışılabilir olduğu tarafında lakin bir daha de önemli bir öğrenme müddeti gerektirdiğinin altı çiziliyor.
Yeni direksiyon denemeleri ‘kelebek etkisi’ ile öbür markalara da yayılır mı bilinmez lakin önümüzdeki senelerda Türkiye’de de bu direksiyonları goreceğimiz kesin. Öte yandan, hem uzmanlar tıpkı vakitte şoförler kelebek direksiyonla ilgili keskin bir ayrım yaşıyor. Bu ayrımın temelinde ise güvenlik telaşları yatıyor. Bir kesim kelebek direksiyonların ani hareketlerde ve rutin dönüşler esnasında sürüş güvenliğini riske atabileceğini belirtirken, bir kesim ise yeni tasarımı başarılı buluyor.
SÜRÜŞ TEKNİĞİ UZMANLARI NE DİYOR?
Kelebek direksiyonlarda fikir aslında çok sıradan. Firmalar bu durumu şu biçimde savunuyor, “hızla gelişen teknolojinin gelişmesi ve otonom sürüş özelliklerinin yaygınlaşmasıyla araçlar sürüşün değerli bir kısmını kendi kendine gerçekleştirecek. Bu niçinle kabin içerisinde aslında tam manasıyla bir direksiyona gerek kalmayacak. Üstelik, kelebek direksiyonlarla, şoförlerin davranışlarını izlemek ve göz hareketlerini algılamak daha kolay olacak. Bu sayede sürüş güvenliği arttırılacak.”
Fakat, olağan bir direksiyonda hareket esnasında ‘elden ele’ verilen direksiyon hareketini kelebek direksiyonda yapmak imkânsız hale geliyor. Bu, sürüş güvenliğiyle ilgi soru işaretlerini birlikteinde getiriyor. Mevzuyla ilgili görüşlerini aldığımız İleri Sürüş Teknikleri Uzmanı Yener Gülünay ise, “Yeni jenerasyon araçlarda güvenlik sistemleri ve takip aralıkları bilgisayarla otonom olarak takip ediliyor. ötürüsıyla birtakım bazı isteseniz dahi aracı savurmak, yoldan çıkarmak imkânsız hale geliyor. Lakin, yüzde 100 güvenmek her vakit hakikat değil. Ani hareketler yapılması gereken durumlarda yahut bir biçimde denetimi kaybettiğimiz anlarda, nelerle karşılaşacağımızı çabucak hemen bilmiyoruz. Yaygın biçimde kullanılınca daha uygun öğreneceğiz. Şimdilik kesin bir lisanla sakıncalı diyemeyiz lakin sürüş güvenliğini riske atma ihtimali var” yorumunda bulundu.