Elektrikte indirimli tarife… Bakan Dönmez’den çarpıcı sözler! Hem tanım hem oran verdi…

bencede

New member
Bakan Dönmez’in NTV’deki açıklamaları şu biçimde:

Bakanlar Heyeti’nde elektrik fiyatlarına ait uzun uzun müzakerelerde bulunduk. Saatlerin okunma aralığıyla ilgili rastgele bir hak kaybı yok. 210 kw altı ve üstü ünite meblağlarına ait olarak Cumhurbaşkanımız talimatlandırdı, vatandaş lehine ne yapılabilir diye. Biz de çalışma yapıyoruz. Dernek ve vakıflardan gelen ağır talep vardı. 5 tane abone kümemiz var. Mesken en düşük, genel aydınlatma, ziraî sulama, sanayi ve bunların haricinde kalan daha hayli ticari olarak isimlendirdiğimiz abone kümesi var. Kamu ve sivil toplum kuruluşları bunun ortasındaydı. Sivil toplum kuruluşlarının mesken abone kümesine dahil edilmesi istikametinde karar aldık. Sivil toplum kuruluşları gidip belirtecek, biz derneğiz, vakıfız diye. Dernek ve vakıf statüsündeki tüm kuruluşlar istisnasız yararlanacak. Kilowatt saat başına 1 lira indirimden yararlanmış olacaklar.

Ocak ayındaki konut tüketimlerinin istatistiklerini elde ettik. 210 kw’ya kadar olan hanelerin sayısı toplam hanelerin ortasında yüzde 64 oranında çıktı. Geri kalan kısım 210 kw’ı aşmış oldu. 210’u aşanlar 210’a kadar olan dilimde indirimli tarifeden yararlanmış oldu. Ocak ayı elektrik tüketiminin en ağır olduğu vakit içinderdır. Şubat ayı datalarına de bakacağız muhtaçlık var mı yok mu değerlendireceğiz. 210 kw diliminde diğer bir imkan var mı ona çalışacağız.

Ticarethane kümesinde yer alan esnaf, zanaatkar ve küçük işletmelere konuttakine benzeri ticarethane tarifesi ortasında bir indirimli tarife için çalışmalara başladık. Konutta 210 kw’ın altında kalanların sayısı yüzde 64 çıktı. Ticarethaneler ortasında de yararlanacakların oranının bu düzeylerde belirlenmesi olacak. Konuttaki 210 kw/h’den daha fazla olacak. Bakkal, manav, berber, kırtasiye üzere, büfeler, kahvehaneler üzere bunların büyük bir kısmı indirimli tarifeden yararlanabilir hale gelecek. 1 Mart’a kadar bu değişiklikleri tamamlayıp bitirmek istiyoruz. Düzenlemeler yapılacak, EPDK çalışmalar yapıyor. İndirimli tarifede esnafa yüzde 25 üzere indirim olacak üzere görünüyor.

Sorun elektrik üretim maliyetlerinin artması. Pekala neden arttı. Güçte dışa bağımlı bir ülkeyiz. Doğal gazımızın yüzde 99’unu yurt haricinden ithal ediyoruz, petrolün yüzde 92’si, elektrik üretiminde kullandığımız kıymetli bir kısmını yurt haricinden ithal ediyoruz. Ürettiğimiz elektriğin yarısı dış kaynaklı olmaktadır. Doğal gaz ve kömür. Doğal gaz meblağları son bir yılda 10 katı aşan bedelleri gördü. Yalnızca Türkiye değil şu anda güçte dışa bağımlı tüm dünya ülkelerinin bu biçimde bir sorunu var. Avrupa’da Asya pazarlarında var. Maliyetlerle yüzleşiyorlar. Akaryakıt piyasası var, ÖTV’yi almamak suretiyle 65 milyar liralık katkı sağlanmış oldu. Toplamda 100 milyar liralık bir sayıdan bahsediyoruz. Hanehalkı bazında baktığımızda 5000 liralık dayanak oldu. Bu yıl ne olacak? Bu yıl da bu dayanak ölçüsü bundan daha az olmayacak. Sayılar, Hazinemizin yüklenmiş olduğu bedelin geçtiğimiz yıldan daha fazla olacağını gösteriyor. Mecburî olarak bu artan maliyet tüketicilere de yansıdı. Tüm artış maliyetini Hazine üzerinde bıraktığımızda devletin vatandaşına her alanda yaptığı hizmet ve yatırımlar var. Eğitim, sıhhat, savunma… Tamamı prestijiyle baktığımızda bütçenin tüm imkanlarını güç sübvansiyonlarına ayırmak epeyce da hakikat değil.

Elektrikte satış büyüklüğü 500 milyar lira, birebir oranda doğal gazda var. Elektrikte yüzde 50’sini devlet üstüne alsa 250 milyar lira eder, doğal gazda da birebir biçimde. Sayıların büyüklüğü vatandaşların dikkatini çekecektir. Sorunun kaynağı yurt haricindeki fiyat artışları. Bu bu biçimde devam eder mi? Bizim beklentimiz meblağların gevşeyip geri geleceği. Bu yalnızca güç mamüllerinde yaşanmadı, emtialarda da oldu. Global manada besin fiyatlarında da oldu. senelerca yıllık enflasyonu yüzde 1-2’yi geçmeyen Batılı gelişmiş ülkelerde enflasyon iki hanelere gidiyor, ÜFE’leri iki haneleri oldukcatan geçti. En kısa müddette bunu aşacağız.

Piyasada aslında 3-4 ana oyuncu var. Bir elektriğin üretim tarafıyla ilgili üretici firmalar tarafı, ürettikten daha sonra ana iletim çizgilerine veriyoruz. Meskene gelene kadar yüzlerce binlerce kilometrelik çizgi üzerinden bize ulaşıyor. Kentler ortası sınırları TEİAŞ yönetiyor. Bu elektrik kentlere geldikten daha sonra tansiyon düzeyini düşürüp dağıtım şirketlerine elektriği teslim ediyoruz. Elektriğin fiziken kat ettiği yoldan bahsettim. Elektrik dağıtım şirketleri de kent ortasında elektriğin dağıtımından sorumlu şirketler. Elektriğin ticareti ne iletim ne de dağıtım tarafında gerçekleşmiyor. Aslında lojistik diğer bir tabirle nakliyecilik yapıyorlar. Adana’dan domates yüklüyoruz, İstanbul’a gelirken karayolu, otoyol kullanıyoruz. Bu yollar için fiyat ödüyoruz. Burada aslında elektriği satan perakende şirketleriyle muhatabız. Onlar elektriği üreticiden alıyorlar, şebekeleri kullanarak bizim ayağımıza kadar getirmiş oluyorlar. Biz faturayı tedarik şirketlerine ödüyoruz. Tedarikçi de elektriği üreten şirkete ve iletim dağıtım yapan şirketlere ödüyor. Tedarik tarafında da iki oyuncu var. Birisi hür tedarikçi dediğimiz tedarikçi ve bakılırsavli tedarik şirketi dediğimiz kimi yükümlülükleri olan şirketler. Piyasa özgürleşmiş, liberal bir piyasadan bahsediyorsak siz şu anda konutlarımızın bile yarısı hür tüketici statüsünde. GSM’de operatör değiştirmek üzere. Özetle dağıtım ve iletim hizmeti yapanların EPDK mevzuatına göre yatırım ve işletme masraflarını karşılayacak biçimde bedel alıyorlar. vazifeli tedarik şirketlerinin kar marjı yüzde 2,38. Güç fiyatının üzerine koyacağı oran yüzde 2,38 haricinde yansıtma yapamaz. EÜAŞ’ın fiyatlarıyla ilgili olarak. Kamunun elektrik üretimindeki hissesi yüzde 16-17 düzeyinde. EÜAŞ’ın ürettiği elektriği elektrik dağıtım şirketlerine veriyor. Artan kısım olursa bakılırsavli tedarik şirketlerine veriyor. Elma ile armudu kıyaslıyorlar.

3 sene evvel başlatmış olduğumız program. Toplumsal destekleme kapsamına alınan toplumsal yardımlaşma vakıflarımız var. Bu kümede yer alan abonelere 150 kw’ya kadar olan tüketimlerini vakıflar üzerinden karşılanıyordu. Bu sayının da toplamı 2,1 milyon haneydi. Aile Bakanlığımız kuralları zorlayarak buradaki kaynaklarını artıracaklarını ve 4 milyon haneye kadar takviye verebileceklerini tabir ettiler. Doğal gazla ilgili. Isınma yardımını kömür olarak yapıyorduk. Vatandaşlarımızdan kömür yerine doğal gaz alsak olmaz mı diye talepler vardı. Isınma dönemi ve yerine göre yıllık 450-1150 lira içinde bir ısınma yardımı olacak. Kış dönemiyle bağımlı olacak. Bundan da 4 milyon hane yararlanacak. Türkiye’de hane halkı sayımız 3,8. Kaba bir hesapla 22 milyon aileden bahsedebiliriz. Neredeyse yüzde 20-25’lik kısmı dar gelirli. Aile Bakanlığımız çalışma yapıyor. E-devlet üzerinden de müracaatlar alınabilecek.

3 Şubat günü Isparta tarihinin son vakit içinderındaki kar yağışını hiç almamışlardı. Vilayet ve ilçede bu derece bir yağış alınmadığı söz edildi. Isparta genelinde metrekareye 89 kilogram yağış vardı. Olay olduğunda yurt haricindeydım. Döner dönmez Isparta’ya intikal ettim. Bu kadar kısa müddette 11 saat ortasında yağışın olması atmosfer açık şebekelerde önemli hasarlar oluşturdu. Yıllık 1000-1200 aralığında Isparta’da arıza kaydı alınırken bu oran 10 bine çıktı, 10 katına çıktı. 10 yılda oluşan arıza 1 günde oluşmuş oldu. Çalışanın buna yetişmesi mümkün değil, işçi desteği yaptık. Hızla de vilayet ve ilçe merkezlerinde sorunu kaldırdık. Lokal bir afet baktığımızda. Afet esnasında ne yapılabilir, daha sonrasında ne yapılabilir? Öncesindeki hazırlıklar kâfi miydi değil miydi? Biz bir inceleme değil, bir an evvel kenti olağanlaştırmak için çalışmalar yaptık. Elektrik dağıtım bölümünü çağırdık acil aksiyon planlarının bir daha gözden geçirilmesine ait ikazlarımıza yaptık, TEDAŞ dağıtım şirketi ile ilgili inceleme başlattı. Buradan çıkacak sonuca bakılırsa yetkilerin var ise eksik ve noksan noktaları tespit edilecek. EPDK’ya gönderilecek ve gereği de yapılacak.

Geçtiğimiz yıl kurak dönem geçirdik. Pandemiden süratli kalktık, endüstrimizin kapasitesi arttı, hidroelektrikte güç yarı yarıya düştü. Şu anda elektrik üretiminde ithalata bağımlılığımız geçtiğimiz yıl yüzde 50’ydi. Aslında biz yüzde 60’a yakın oranda yerli kaynaklardan elektrik üretimi yapmıştık. İklim değişikliğine bağlı kuraklık vardı. Doğal gazın hissesi son 3 yılda yüzde 19’dan yüzde 33’lere çıktı. Doğal gazın fiyatı da 10 kat arttığı için bu maliyetle karşı karşıya kalmış olduk. Geçtiğimiz yıl kuraklıktan dolayı doğal gaz santrallerimizde 6 milyar metreküp gaz yakmak zorunda kaldık. Kışın mevsim normallerinde seyrediyor yağış. Barajlarımızı doldurduğumuzda doğal gazı daha az kullanmış olacağız. Nihayetinde su bir hayat, onsuz yapamıyoruz. Çabucak her alanımızda kullanıyoruz. Doğal gaz ve kömür fiyatlarının pandemi öncesi düzeylerine gelmesini bekliyoruz, buna ait işaretler var, epeyce süratli düşüş yok, lakin bir ölçü gerileme var, bu biçimdece elektrik üretim maliyetlerimiz düşecektir.
 
Üst