celikci
New member
Çoğumuzun bedenimizde yalnızca bir karaciğeri var, lakin yeni bir tedavi, önemli karaciğer hastalığı olan bireylerin ikinci, üçüncü ve hatta beşinci karaciğerlerini büyütmesini sağlayabilir. Dünyada bir birinci olan bir denemede, bir istekli kısa bir süre daha sonra ikinci bir karaciğeri büyütebileceklerini ve fazlaca gereksinim duyulan bir yaşama tutunma talihi sunabilecek bir prosedürden geçecek.
Bu deneme başarılı olursa, gelecekteki gönüllülerde daha kuvvetli dozlar test edilecek ve MIT Technology Review’in dediğine göre potansiyel olarak altı “mini karaciğer” geliştirmelerine müsaade verecek.
Bu yaklaşım, sıradan bir biçimde, yeni organların oluşturulmasını sağlayacağı ümidiyle, karaciğer hastalığı olan hastaların lenf düğümlerine donör karaciğerlerinden hücreler enjekte edilmesi ile uygulanıyor. Bağışlanan karaciğerler nakil için uygun değil, fakat alıcılar için potansiyel olarak hayat kurtarıcı bir tedavi seçeneği sağlayabilir. Araştırmacılar, yalnızca bir karaciğerin 75’ten çok kişinin tedavisine yardımcı olabileceğini varsayım ediyor.
Araştırmaya dahil olmayan kök hücre biyoloğu Valerie Gouon-Evans, MIT Technology Review ile yaptığı toplantıda “Aksi biçimde atılan bu organları hastalara yardım etmek için kullanmak ihtilal niteliğindedir” diyor.
Karaciğerin muazzam rejeneratif potansiyeline karşın (ortalama karaciğer hücresi hiç bir vakit üç yaşından büyük değildir), iyileşemeyeceği birtakım kapsamlı hasar hadiseleri bulunur. Bu durumlarda, ekseriyetle nakil gereklidir. Lakin, son devir karaciğer hastalığı olan hastalar, ameliyat olamayacak kadar hasta olabilecekleri için her vakit nakil için uygun olmazlar. Ne yazık ki, organ naklinin bir seçenek olduğu durumlarda bile, hasarlı bir karaciğeri sağlıklı bir karaciğerle değiştirmek o kadar kolay değildir.
Karaciğer nakli için bekleme müddeti 5 yıla çıkabiliyor
Öncelikle, bağışlanan karaciğer sayısı çok yetersiz. Örneğin ABD’de yeni bir karaciğer için ortalama bekleme müddeti beş yıla kadar çıkabiliyor, bu da nakil bekleyen hastaların yaklaşık yüzde 10’unun nakil sırasında ömrünü kaybedeceği manasına geliyor. Bağışlanan karaciğer sayısının az olmasının yanı sıra, bu organlar yalnızca hayli kısa bir süre için nakle uygundur. Bu niçinle alternatif, daha az invaziv bir yaklaşıma acil muhtaçlık duyuluyor.
Kısa bir süre evvel, bir biyoteknoloji şirketi, transplant organlarını toplamak için kullanılabilecek sentetik insan embriyoları geliştirmeye çalışarak farelerdeki ilerlemelerden yararlanma niyetlerini ima etti. Bu tahlil organ bağışı krizini atlatmanın net bir yolu olabilir, fakat kimi potansiyel etik korkuları da birlikteinde getiriyor.
LyGenesis şirketinin yeni tedavisi daha az tartışmalı bir seçenek üzere görünüyor. Grup, şu ana kadar hayvanlarda muvaffakiyet elde etti ve bu başarıyı yaklaşan insan denemesinde yenidenlamayı umuyor.
LyGenesis’in kurucu ortağı Michael Hufford, MIT Technology Review ile yaptığı toplantıda “zaman içinde, lenf düğümü büsbütün kaybolur ve geriye, hayvanın kan akışını filtrelemeye yardımcı olarak doğal karaciğerin fonksiyonunu destekleyen, pek vaskülarize minyatür bir karaciğer kalır” dedi ve devam etti: “Şu anda insanlarda yapmaya çalıştığımız şey tam olarak bu.”
Tedavi, son devir karaciğer hastalığı olan 12 yetişkinde denenecek. Birinci iştirakçi yaklaşık 50 milyon karaciğer hücresi alacak ve daha sonraki iştirakçilerde bu, beş küçük karaciğer oluşturmaya yetecek bir biçimde 250 milyon hücreye çıkarılacak. Her biri enjeksiydaha sonrasında bir yıl boyunca incelenecek ve bedenin yeni küçük karaciğerleri reddetmesini önlemek için hayatlarının geri kalanında immünosupresan ilaçlar almak zorunda kalacaklar.
Yaklaşık iki yıl ortasında tamamlanana kadar bu denemelerin sonuçlarını bilemeyeceğiz, lakin araştırmacılar umutlu…
Bu deneme başarılı olursa, gelecekteki gönüllülerde daha kuvvetli dozlar test edilecek ve MIT Technology Review’in dediğine göre potansiyel olarak altı “mini karaciğer” geliştirmelerine müsaade verecek.
Bu yaklaşım, sıradan bir biçimde, yeni organların oluşturulmasını sağlayacağı ümidiyle, karaciğer hastalığı olan hastaların lenf düğümlerine donör karaciğerlerinden hücreler enjekte edilmesi ile uygulanıyor. Bağışlanan karaciğerler nakil için uygun değil, fakat alıcılar için potansiyel olarak hayat kurtarıcı bir tedavi seçeneği sağlayabilir. Araştırmacılar, yalnızca bir karaciğerin 75’ten çok kişinin tedavisine yardımcı olabileceğini varsayım ediyor.
Araştırmaya dahil olmayan kök hücre biyoloğu Valerie Gouon-Evans, MIT Technology Review ile yaptığı toplantıda “Aksi biçimde atılan bu organları hastalara yardım etmek için kullanmak ihtilal niteliğindedir” diyor.
Karaciğerin muazzam rejeneratif potansiyeline karşın (ortalama karaciğer hücresi hiç bir vakit üç yaşından büyük değildir), iyileşemeyeceği birtakım kapsamlı hasar hadiseleri bulunur. Bu durumlarda, ekseriyetle nakil gereklidir. Lakin, son devir karaciğer hastalığı olan hastalar, ameliyat olamayacak kadar hasta olabilecekleri için her vakit nakil için uygun olmazlar. Ne yazık ki, organ naklinin bir seçenek olduğu durumlarda bile, hasarlı bir karaciğeri sağlıklı bir karaciğerle değiştirmek o kadar kolay değildir.
Karaciğer nakli için bekleme müddeti 5 yıla çıkabiliyor
Öncelikle, bağışlanan karaciğer sayısı çok yetersiz. Örneğin ABD’de yeni bir karaciğer için ortalama bekleme müddeti beş yıla kadar çıkabiliyor, bu da nakil bekleyen hastaların yaklaşık yüzde 10’unun nakil sırasında ömrünü kaybedeceği manasına geliyor. Bağışlanan karaciğer sayısının az olmasının yanı sıra, bu organlar yalnızca hayli kısa bir süre için nakle uygundur. Bu niçinle alternatif, daha az invaziv bir yaklaşıma acil muhtaçlık duyuluyor.
Kısa bir süre evvel, bir biyoteknoloji şirketi, transplant organlarını toplamak için kullanılabilecek sentetik insan embriyoları geliştirmeye çalışarak farelerdeki ilerlemelerden yararlanma niyetlerini ima etti. Bu tahlil organ bağışı krizini atlatmanın net bir yolu olabilir, fakat kimi potansiyel etik korkuları da birlikteinde getiriyor.
LyGenesis şirketinin yeni tedavisi daha az tartışmalı bir seçenek üzere görünüyor. Grup, şu ana kadar hayvanlarda muvaffakiyet elde etti ve bu başarıyı yaklaşan insan denemesinde yenidenlamayı umuyor.
LyGenesis’in kurucu ortağı Michael Hufford, MIT Technology Review ile yaptığı toplantıda “zaman içinde, lenf düğümü büsbütün kaybolur ve geriye, hayvanın kan akışını filtrelemeye yardımcı olarak doğal karaciğerin fonksiyonunu destekleyen, pek vaskülarize minyatür bir karaciğer kalır” dedi ve devam etti: “Şu anda insanlarda yapmaya çalıştığımız şey tam olarak bu.”
Tedavi, son devir karaciğer hastalığı olan 12 yetişkinde denenecek. Birinci iştirakçi yaklaşık 50 milyon karaciğer hücresi alacak ve daha sonraki iştirakçilerde bu, beş küçük karaciğer oluşturmaya yetecek bir biçimde 250 milyon hücreye çıkarılacak. Her biri enjeksiydaha sonrasında bir yıl boyunca incelenecek ve bedenin yeni küçük karaciğerleri reddetmesini önlemek için hayatlarının geri kalanında immünosupresan ilaçlar almak zorunda kalacaklar.
Yaklaşık iki yıl ortasında tamamlanana kadar bu denemelerin sonuçlarını bilemeyeceğiz, lakin araştırmacılar umutlu…