celikci
New member
Küçük Romanya kasabası Costești, eşi gibisi olmayan bir kaya kümesine konut sahipliği yapıyor. Kayaların tipik hareketsiz hayatıyla yetinmeyen bu şişkin kayalar, yavaşça içlerini dışarı sızdırıyor, hatta canlıymış üzere büyüyüp hareket ediyormuş üzere görünebiliyor. Trovant olarak bilinen bu tuhaf jeolojik yapıların bununla birlikte “yaşayan kayalar” olarak isimlendirilmesi, tam da bu yüzden şaşırtan değil.
Trovanları araştıran bilimsel çalışmalar yok denecek kadar az, fakat bu garip kayalar yıllar ortasında hayli sayıda jeolog ve turistin ilgisini çekti. Bu yuvarlak kayalar, Romanya’nın başşehri Bükreş’in kuzeyindeki bölgede epeyce sayıda yerde bulunabiliyor.
Bu kayalarla ilgili birtakım tartışmalar olsa da, trovanların, sert dış kum katmanlarına sahip kumtaşı blokları olduğu düşünülüyor. Bu bloklar etraflarındaki kayalardan daha sert ve bu niçinle etraftaki daha yumuşak ana kaya aşındığında yer yüzüne çıkabiliyor.
Kayanın üzerine yağmur yağdığında, yağmur suyu betonun mineral içeriğiyle tepkiye girerek iç kısımlarının dışarı sızmasına ve kayanın genişliyor üzere görünmesine niye oluyor.
Tabii ki burada jeolojiden bahsetmiş olduğumiz için, bunun aslında nitekim hayli yavaş gerçekleştiğini belirtmemiz gerekiyor. Kayaların 1.200 yılda 5 santimetreden daha az “büyüdüğü” kestirim ediliyor. Yani bu olayı bir hızlandırılmış görüntü çekimi ile kaydetmek pek mümkün değil.
Buila-Vanturarita Ulusal Parkı’nın eş yöneticisi Florin Stoican 2010’da Radio Romania International’a “Trovantlar temelde oval yahut global biçimdedir, lakin epey çeşitli hallerde ortaya çıkabilirler” demiş ve eklemişti: “Geçmişleri pek sıradan. Yedi milyon yıl evvel, bugünkü taş ocağının olduğu yerde bir delta vardı. Bu delta, tarih öncesi bir ırmak tarafınca kıtanın dört bir yanından toplanan ve taşınan çökeltiler, bilhassa kumtaşı ve silttaşı içeriyordu. Ardından çeşitli mineral unsurlar eriyerek bu çakıl ve kum havzasında dolaşan çözeltiler haline geldi.”
Stoican’ın kelamları şu biçimde devam ediyordu: “Bu mineraller çimento bakılırsavi gördü ve çeşitli tortul parçacıkları birbirine yapıştırdı. Bugün, çeşitli bileşimlere sahip trovantlar var. Kimileri kumtaşından, başkaları çakıldan yapılmıştır. Jeolojik terminolojide, kumtaşı ve konglomeralardan yapılırlar.”
Trovanları araştıran bilimsel çalışmalar yok denecek kadar az, fakat bu garip kayalar yıllar ortasında hayli sayıda jeolog ve turistin ilgisini çekti. Bu yuvarlak kayalar, Romanya’nın başşehri Bükreş’in kuzeyindeki bölgede epeyce sayıda yerde bulunabiliyor.
Bu kayalarla ilgili birtakım tartışmalar olsa da, trovanların, sert dış kum katmanlarına sahip kumtaşı blokları olduğu düşünülüyor. Bu bloklar etraflarındaki kayalardan daha sert ve bu niçinle etraftaki daha yumuşak ana kaya aşındığında yer yüzüne çıkabiliyor.
Kayanın üzerine yağmur yağdığında, yağmur suyu betonun mineral içeriğiyle tepkiye girerek iç kısımlarının dışarı sızmasına ve kayanın genişliyor üzere görünmesine niye oluyor.
Tabii ki burada jeolojiden bahsetmiş olduğumiz için, bunun aslında nitekim hayli yavaş gerçekleştiğini belirtmemiz gerekiyor. Kayaların 1.200 yılda 5 santimetreden daha az “büyüdüğü” kestirim ediliyor. Yani bu olayı bir hızlandırılmış görüntü çekimi ile kaydetmek pek mümkün değil.
Buila-Vanturarita Ulusal Parkı’nın eş yöneticisi Florin Stoican 2010’da Radio Romania International’a “Trovantlar temelde oval yahut global biçimdedir, lakin epey çeşitli hallerde ortaya çıkabilirler” demiş ve eklemişti: “Geçmişleri pek sıradan. Yedi milyon yıl evvel, bugünkü taş ocağının olduğu yerde bir delta vardı. Bu delta, tarih öncesi bir ırmak tarafınca kıtanın dört bir yanından toplanan ve taşınan çökeltiler, bilhassa kumtaşı ve silttaşı içeriyordu. Ardından çeşitli mineral unsurlar eriyerek bu çakıl ve kum havzasında dolaşan çözeltiler haline geldi.”
Stoican’ın kelamları şu biçimde devam ediyordu: “Bu mineraller çimento bakılırsavi gördü ve çeşitli tortul parçacıkları birbirine yapıştırdı. Bugün, çeşitli bileşimlere sahip trovantlar var. Kimileri kumtaşından, başkaları çakıldan yapılmıştır. Jeolojik terminolojide, kumtaşı ve konglomeralardan yapılırlar.”