bencede
New member
HÜRRİYET muharriri Noyan Doğan moderatörlüğünde gerçekleşen ‘Konutta Finansman ve Sigorta’ oturumuna, Türkiye İş Bankası KKTC Ülke Müdürü Serhan Akşahin ile Anadolu Sigorta Kuzey Kıbrıs Şube Müdürü Zafer Dalka katıldı. 1955 yılı başından bu yana Kıbrıs Türk halkının finansal muhtaçlıklarını gidermeye yönelik faaliyetlerini sürdürdüklerini vurgulayan Akşahin, konut finansmanını da içeren kişisel krediler alanında kesimde yaklaşık yüzde 25’lik bir hisseye sahip olduklarını tabir etti. Proje finansmanı tarafında da müteahhit firmalarla ağır olarak çalıştıklarını ve yaygın bir müşteri portföylerinin olduğunu belirten Akşahin, bu sayede bölümün nabzını tuttuklarını ve gelişmenini yakından takip ettiklerini söylemiş oldu. Pandemi periyodunda demirden çimentoya kadar biroldukca girdideki maliyet artışları ve yükselen navlun masraflarının konut fiyatlarına da yansıdığına dikkat çeken Akşahin, buna karşın KKTC’de konut piyasasına bilhassa yabancı yatırımcılar tarafında önemli bir istek olduğunu vurguladı. Zorluklara karşın dalın âlâ bir imtihan verdiğini tabir eden Akşahin “İnşaat kesimi öbür sektöreler kıyasla pandemi devrinde, iktisadın dinamizmini sağlamak açısından üstlendiği rolü hakkıyla yerine getirmiştir” dedi.
NATAMAM MODEL
Hane halkının konut muhtaçlığını proje etabında daha düşük bir maliyetle karşılaması ve projeyi üstüne alan firmaların bu biçimdelikle fon gereksinimini gidermesine yönelik natamam konut finansmanı modelini birinci kere 2016 yılında kesimde uyguladıklarını hatırlatan Akşahin, bu kapsamda dalın bilinen firmalarıyla biroldukca ortak projeye imza attıklarını söz etti. Nizamlı geliri olan ve bunu belgeleyebilen müşterilere YP cinsinden konut finansmanı sağladıklarının da altını çizen Akşahin, şu biçimde devam etti: “TC ve KKTC vatandaşı müşterilerimize konutun ekspertiz bedelinin yüzde 80’ine varan oranlarda 10 yıla kadar vadeli konut kredisi sağlıyoruz. Bunun yanı sıra bölümdeki yabancı ilgisi paralelinde gerekli şartları sağlayan AB ülkeleri vatandaşları ile İngiltere, İsviçre ve Norveç vatandaşlarına konutun ekspertiz bedelinin yüzde 65’i, öteki ülke vatandaşlarına yüzde 50’si nispetinde konut finansmanı sunuyoruz.”
3 ÇEŞİT TAPU VAR
KIBRIS’ta tapu sisteminin Türkiye’den farklı olduğunu belirten Noyan Doğan, ülkede uygulanan modelleri sordu. Serhan Akşahin şu karşılığı verdi: “Kuzey Kıbrıs’ta tapuya koçan deniliyor ve üç çeşit koçan var. Bunlar ‘Türk koçanı’, ‘eşdeğer koçan’ ve ‘tahsis koçan’. Türk koçanı, 1974 yılından evvel sahip olunan gayrimenkulün bir Türk’e ilişkin olduğu manasına geliyor. Muadil koçan, 1974 yılında Güney Kıbrıs’taki gayrimenkullerinden ayrılıp Kuzey Kıbrıs’a taşınan Kıbrıslı Türklere, malları karşılığında verilen gayrimenkullerin tapu tipi. Tahsis koçan ise 1974 yılından daha sonra devletin Kıbrıs Türklerine tahsis ettiği koçandır. Bizim açımızda Türk koçanı ve muadil koçan eksprertiz pahasının yüzde 80’ine kadar kredilendirilir. Tahsis koçanının da teminat kıymeti var, onu da yüzde 65 oranında kredilendiriyoruz.”
TAMAMLAMA SİGORTASI İÇİN DÜZENLEME GEREK
ZAFER Dalka ise, Kıbrıs Türk halkının sigorta şuurunun Türkiye ortalamasının üzerinde olduğunu lakin kimi poliçelerin tüketiciye sunulması noktasında sorun yaşadıklarını söylemiş oldu. Ada’da gayrimenkul dalının en büyük gereksiniminin ise ‘bina tamamlama sigortası’ olduğunu belirten Dalka, “Tüketici gelip Kuzey Kıbrıs’ta bir konut almak istediğinde, müteahhittin kim olduğunu, mali durumunu, gelir tablosunu araştırma yeteneğine sahip değil. İnşaat halinde alınan bir konutun tamamlanamaması durumunda ne olacağını bilmek istiyorlar” dedi. 2015 yılında Türkiye’de bu gerekli adımların atıldığını ve değerli yol kat edildiğini belirten Zafer Dalka, “Müteahhit gidip bir sigorta şirketinde teminat alıyor, inşaat bitmezse sonuncu alıcının ziyanı sigorta şirketince karşılanıyor. Kuzey Kıbrıs’ta da bu bahiste önemli ihtiyaç var. Fakat Türkiye ve Kıbrıs içindeki mevzuat farkları niçiniyle yasal maniler kelam konusu. Bu niçinle bir düzenlemeye muhtaçlık var” dedi. İnşaat sigortası konusuna da değinen Dalka, bu alanda Türkiye’nin gerisinde olunsa da yeni bir bilinçlenme süreci yaşandığını lisana getirdi. Dalka, inşaatın başlayıp etrafının çevrildiği andan, tamamlanmasına kadar geçen müddette olabilecek yangın, sel üzere doğal afet risklerine karşı poliçeleri olduğunu kaydetti.
NATAMAM MODEL
Hane halkının konut muhtaçlığını proje etabında daha düşük bir maliyetle karşılaması ve projeyi üstüne alan firmaların bu biçimdelikle fon gereksinimini gidermesine yönelik natamam konut finansmanı modelini birinci kere 2016 yılında kesimde uyguladıklarını hatırlatan Akşahin, bu kapsamda dalın bilinen firmalarıyla biroldukca ortak projeye imza attıklarını söz etti. Nizamlı geliri olan ve bunu belgeleyebilen müşterilere YP cinsinden konut finansmanı sağladıklarının da altını çizen Akşahin, şu biçimde devam etti: “TC ve KKTC vatandaşı müşterilerimize konutun ekspertiz bedelinin yüzde 80’ine varan oranlarda 10 yıla kadar vadeli konut kredisi sağlıyoruz. Bunun yanı sıra bölümdeki yabancı ilgisi paralelinde gerekli şartları sağlayan AB ülkeleri vatandaşları ile İngiltere, İsviçre ve Norveç vatandaşlarına konutun ekspertiz bedelinin yüzde 65’i, öteki ülke vatandaşlarına yüzde 50’si nispetinde konut finansmanı sunuyoruz.”
3 ÇEŞİT TAPU VAR
KIBRIS’ta tapu sisteminin Türkiye’den farklı olduğunu belirten Noyan Doğan, ülkede uygulanan modelleri sordu. Serhan Akşahin şu karşılığı verdi: “Kuzey Kıbrıs’ta tapuya koçan deniliyor ve üç çeşit koçan var. Bunlar ‘Türk koçanı’, ‘eşdeğer koçan’ ve ‘tahsis koçan’. Türk koçanı, 1974 yılından evvel sahip olunan gayrimenkulün bir Türk’e ilişkin olduğu manasına geliyor. Muadil koçan, 1974 yılında Güney Kıbrıs’taki gayrimenkullerinden ayrılıp Kuzey Kıbrıs’a taşınan Kıbrıslı Türklere, malları karşılığında verilen gayrimenkullerin tapu tipi. Tahsis koçan ise 1974 yılından daha sonra devletin Kıbrıs Türklerine tahsis ettiği koçandır. Bizim açımızda Türk koçanı ve muadil koçan eksprertiz pahasının yüzde 80’ine kadar kredilendirilir. Tahsis koçanının da teminat kıymeti var, onu da yüzde 65 oranında kredilendiriyoruz.”
TAMAMLAMA SİGORTASI İÇİN DÜZENLEME GEREK
ZAFER Dalka ise, Kıbrıs Türk halkının sigorta şuurunun Türkiye ortalamasının üzerinde olduğunu lakin kimi poliçelerin tüketiciye sunulması noktasında sorun yaşadıklarını söylemiş oldu. Ada’da gayrimenkul dalının en büyük gereksiniminin ise ‘bina tamamlama sigortası’ olduğunu belirten Dalka, “Tüketici gelip Kuzey Kıbrıs’ta bir konut almak istediğinde, müteahhittin kim olduğunu, mali durumunu, gelir tablosunu araştırma yeteneğine sahip değil. İnşaat halinde alınan bir konutun tamamlanamaması durumunda ne olacağını bilmek istiyorlar” dedi. 2015 yılında Türkiye’de bu gerekli adımların atıldığını ve değerli yol kat edildiğini belirten Zafer Dalka, “Müteahhit gidip bir sigorta şirketinde teminat alıyor, inşaat bitmezse sonuncu alıcının ziyanı sigorta şirketince karşılanıyor. Kuzey Kıbrıs’ta da bu bahiste önemli ihtiyaç var. Fakat Türkiye ve Kıbrıs içindeki mevzuat farkları niçiniyle yasal maniler kelam konusu. Bu niçinle bir düzenlemeye muhtaçlık var” dedi. İnşaat sigortası konusuna da değinen Dalka, bu alanda Türkiye’nin gerisinde olunsa da yeni bir bilinçlenme süreci yaşandığını lisana getirdi. Dalka, inşaatın başlayıp etrafının çevrildiği andan, tamamlanmasına kadar geçen müddette olabilecek yangın, sel üzere doğal afet risklerine karşı poliçeleri olduğunu kaydetti.