bencede
New member
Öncelikle şu tespiti yapalım; sigorta var ise kara, hava, deniz yolu ile ticaret yapılabiliyor, sigorta yoksa yapılamıyor. Rusya’nın, Ukrayna’yı işgali niçiniyle o bölgeler riskli olduğu nedeni öne sürülerek sigorta teminatı bulunamıyor. niye? Sigortada savaş kaidesi devrede de ondan. Savaş hali sigorta teminatı haricinde tutuluyor, bölge savaş bölgesi olduğu için de sigorta yapılamıyor. Yapılamadığından da ne o bölgeye ne de o bölgeden öteki yerlere ticaret gerçekleşemiyor.
Karadeniz ve Azak Denizi’ndeki Rus ve Ukrayna karasularının yüksek riskli bölge ilan edilmesiyle bölgedeki gemiler de hareket edemiyor. Gerçekten Rusya ve Ukrayna limanlarındaki ayçiçek yağı ve hububat yüklü gemilerin hareket edememesi niçiniyle Türkiye de bu durumdan etkilendi. Gemilerin hareket edememesinin niçinlerinden biri de sigorta teminatı bulunamaması. Şöyle de anlatabiliriz; hani son günlerde ülkede ayçiçek yağı sorunu yaşanıyor ya, onun niçinlerinden biri de gemilerin ve gemilerdeki yağ ve hububatın sigortalanamaması. İşte, Karadeniz’de bekleyen, ayçiçek yağı ve hububat yüklü o gemiler Türkiye’ye gelmek için artık yola çıktılar.
TMO’YA ÖZEL SİGORTA
Pekala, gemiler nasıl yola çıktı? İşin perde gerisini anlatayım. Birkaç gün evvel Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), bir açıklama yaparak, Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan savaş durumu niçiniyle bu bölgelerde yük ve yolcu taşıması yapan sivil deniz ve hava araçlarının sigorta teminatı meselelerinin 2022 sonuna kadar Özel Riskler İdare Merkezi (ÖRYM) kapsamında yönetilmesine karar verildiğini ve bu kapsamda birinci poliçelerin ise Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafınca ithal edilen eserler kapsamında düzenlendiğini duyurdu. Bu da şu manaya geliyor. Özel Riskler İdare Merkezi, savaş bölgesinde bekletilen ve Toprak Mahsulleri Ofisi’ne ilişkin ayçiçek yağı ve hububatı sigortaladı, bu biçimdece gemiler de yola çıktı.
DEVLET FON AYIRDI
Özel Riskler İdare Merkezi kimdir ve dünya savaş bölgesine sigorta teminatı bulamazken, nasıl gemiler sigortalandı? İşin kritik boyutu burası. Geçen yılın mayıs ayında çıkartılan kanunla, Özel Riskler İdare Merkezi kuruldu ve işletici olarak da Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hissedarı olduğu Türk Reasürans belirlendi. Kanunla, Özel Riskler İdare Merkezi’ne; yurtarasından ve milletlerarası piyasalardan sigorta ve reasürans teminatı bulunamayan riskler ile sigorta edilmesinde kamu faydası bulunan riskler için teminat sağlama nazaranvi verildi. Ve o kanuna bir unsur daha eklendi. Buna bakılırsa de, “Terör, savaş hali, doğal afetler ve gibisi olağanüstü durumlarda, yurtarasından yahut milletlerarası piyasalardan sigorta yahut reasürans teminatı sağlanmaması ve Cumhurbaşkanlığının gerekli görmesi halinde, sivil hava ve deniz ulaşım araçları için Hazine ve Maliye Bakanlığınca sigorta yahut reasürans teminatı sağlanmasına karar vermeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkili olacak”.
Çok güzel hatırlıyorum, o periyot, kimi kısımlar, ‘bu biçimde yetkilere ne gerek var savaş mı çıkacak?’ diye eleştirmişlerdi. Savaş çıktı, Türkiye’ye ayçiçek yağı, hububat getirecek gemiler savaş bölgesinde kaldı ve devreye Özel Riskler İdare Merkezi girdi. Son birkaç günde yaşananları da paylaşayım. Evvel SEDDK acil bir düzenleme ile Özel Riskler İdare Merkezi’ne sigorta yapma, poliçe kesme yetkisi verdi. Akabinde Özel Riskler İdare Merkezi, TMO’nun parasını ödeyerek ithal etmeye çalıştığı ayçiçek yağı, hububatı sigortaladı ve gemiler savaş bölgesinden Türkiye’ye gelmek üzere yola çıktı. Bu sigorta süreci için de Hazine ve Maliye Bakanlığı kanunda verilen yetkiyle bir fon ayırdı. O fonun meblağının ne kadar olduğu da bende kalsın.
BUNDAN daha sonra NE OLACAK?
Pekala, Özel Riskler İdare Merkezi’ne verilen bu yetki Rusya ve Ukrayna’dan savaş hali niçiniyle öteki ithal edilecek eserler için de geçerli olacak mı? Bu uygulama, öncelik besinde olduğu için şimdilik hububat ve Ayçiçek yağı getirilmesi için devreye alındı. Aldığım duyuma bakılırsa de devlet takviyeli sigorta uygulamasının hangi dallara, hangi mallara uygulanacağı konusunda çalışmalar yapılıyor. Petrol, güç üzere öteki mamüllerin ithalatı, tahminen de meyve-sebze ihracatı için de önümüzdeki günlerde sigorta yapılması gündeme gelebilir.
Son olarak şunu da belirteyim, bana bakılırsa bu hadiseden çıkartılması gereken bir-iki ders var. Birincisi, sigortanın değeri ki, şayet olmazsa ticaret duruyor, krizler başlıyor. İkincisi, olmaz denilen olaylara karşı öncesinden hazırlıklı olup, gerekli altyapıyı kurgulamış olmak. Geçen sene yasa ile Özel Riskler İdare Merkezi kurulmasaydı ve bu yetkiler verilmeseydi savaş bölgesindeki gemiler nasıl yola çıkacaktı?
Karadeniz ve Azak Denizi’ndeki Rus ve Ukrayna karasularının yüksek riskli bölge ilan edilmesiyle bölgedeki gemiler de hareket edemiyor. Gerçekten Rusya ve Ukrayna limanlarındaki ayçiçek yağı ve hububat yüklü gemilerin hareket edememesi niçiniyle Türkiye de bu durumdan etkilendi. Gemilerin hareket edememesinin niçinlerinden biri de sigorta teminatı bulunamaması. Şöyle de anlatabiliriz; hani son günlerde ülkede ayçiçek yağı sorunu yaşanıyor ya, onun niçinlerinden biri de gemilerin ve gemilerdeki yağ ve hububatın sigortalanamaması. İşte, Karadeniz’de bekleyen, ayçiçek yağı ve hububat yüklü o gemiler Türkiye’ye gelmek için artık yola çıktılar.
TMO’YA ÖZEL SİGORTA
Pekala, gemiler nasıl yola çıktı? İşin perde gerisini anlatayım. Birkaç gün evvel Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), bir açıklama yaparak, Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan savaş durumu niçiniyle bu bölgelerde yük ve yolcu taşıması yapan sivil deniz ve hava araçlarının sigorta teminatı meselelerinin 2022 sonuna kadar Özel Riskler İdare Merkezi (ÖRYM) kapsamında yönetilmesine karar verildiğini ve bu kapsamda birinci poliçelerin ise Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafınca ithal edilen eserler kapsamında düzenlendiğini duyurdu. Bu da şu manaya geliyor. Özel Riskler İdare Merkezi, savaş bölgesinde bekletilen ve Toprak Mahsulleri Ofisi’ne ilişkin ayçiçek yağı ve hububatı sigortaladı, bu biçimdece gemiler de yola çıktı.
DEVLET FON AYIRDI
Özel Riskler İdare Merkezi kimdir ve dünya savaş bölgesine sigorta teminatı bulamazken, nasıl gemiler sigortalandı? İşin kritik boyutu burası. Geçen yılın mayıs ayında çıkartılan kanunla, Özel Riskler İdare Merkezi kuruldu ve işletici olarak da Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın hissedarı olduğu Türk Reasürans belirlendi. Kanunla, Özel Riskler İdare Merkezi’ne; yurtarasından ve milletlerarası piyasalardan sigorta ve reasürans teminatı bulunamayan riskler ile sigorta edilmesinde kamu faydası bulunan riskler için teminat sağlama nazaranvi verildi. Ve o kanuna bir unsur daha eklendi. Buna bakılırsa de, “Terör, savaş hali, doğal afetler ve gibisi olağanüstü durumlarda, yurtarasından yahut milletlerarası piyasalardan sigorta yahut reasürans teminatı sağlanmaması ve Cumhurbaşkanlığının gerekli görmesi halinde, sivil hava ve deniz ulaşım araçları için Hazine ve Maliye Bakanlığınca sigorta yahut reasürans teminatı sağlanmasına karar vermeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkili olacak”.
Çok güzel hatırlıyorum, o periyot, kimi kısımlar, ‘bu biçimde yetkilere ne gerek var savaş mı çıkacak?’ diye eleştirmişlerdi. Savaş çıktı, Türkiye’ye ayçiçek yağı, hububat getirecek gemiler savaş bölgesinde kaldı ve devreye Özel Riskler İdare Merkezi girdi. Son birkaç günde yaşananları da paylaşayım. Evvel SEDDK acil bir düzenleme ile Özel Riskler İdare Merkezi’ne sigorta yapma, poliçe kesme yetkisi verdi. Akabinde Özel Riskler İdare Merkezi, TMO’nun parasını ödeyerek ithal etmeye çalıştığı ayçiçek yağı, hububatı sigortaladı ve gemiler savaş bölgesinden Türkiye’ye gelmek üzere yola çıktı. Bu sigorta süreci için de Hazine ve Maliye Bakanlığı kanunda verilen yetkiyle bir fon ayırdı. O fonun meblağının ne kadar olduğu da bende kalsın.
BUNDAN daha sonra NE OLACAK?
Pekala, Özel Riskler İdare Merkezi’ne verilen bu yetki Rusya ve Ukrayna’dan savaş hali niçiniyle öteki ithal edilecek eserler için de geçerli olacak mı? Bu uygulama, öncelik besinde olduğu için şimdilik hububat ve Ayçiçek yağı getirilmesi için devreye alındı. Aldığım duyuma bakılırsa de devlet takviyeli sigorta uygulamasının hangi dallara, hangi mallara uygulanacağı konusunda çalışmalar yapılıyor. Petrol, güç üzere öteki mamüllerin ithalatı, tahminen de meyve-sebze ihracatı için de önümüzdeki günlerde sigorta yapılması gündeme gelebilir.
Son olarak şunu da belirteyim, bana bakılırsa bu hadiseden çıkartılması gereken bir-iki ders var. Birincisi, sigortanın değeri ki, şayet olmazsa ticaret duruyor, krizler başlıyor. İkincisi, olmaz denilen olaylara karşı öncesinden hazırlıklı olup, gerekli altyapıyı kurgulamış olmak. Geçen sene yasa ile Özel Riskler İdare Merkezi kurulmasaydı ve bu yetkiler verilmeseydi savaş bölgesindeki gemiler nasıl yola çıkacaktı?