Greenpeace’in raporu korkutuyor: Plastik geri dönüşümü aslında koca bir palavra mı?

celikci

New member
Greenpeace ABD’nin bildirdiğine nazaran, geçtiğimiz yıl ABD’deki plastik evsel atıkların yüzde 6’sından daha azı geri dönüştürüldü. Circular Claims Fall Flat Again başlıklı rapor, ABD’deki hanelerin 2021’de kestirimi 51 milyon ton plastik atık ürettiğini ve bunun sadece 2,4 milyon tonunun (yaklaşık yüzde 5 ve 6 arası) geri dönüştürüldüğünü gösteriyordu.

Bu sayı, 2014’teki yüzde 9,5 ve 2018’deki yüzde 8,7 oranlarından fazlaca daha makus.

Ancak raporda, bu plastik atığın birçoklarının geri dönüştürülmüş olarak rapor edilmiş bulunmasına karşın, aslında sonrasındasında yakıldığı yahut atıldığı Çin’e ya da güneydoğu Asya’ya gönderildiği tez ediliyor.

Rapora bakılırsa, yaygın olarak kullanılan birfazlaca plastik çeşidi büyük ölçekte geri dönüşüme girmiyor. Farklı plastik tiplerini, ambalajın üzerinde bulunan ok üçgeni formundaki geri dönüşüm sembolü üzerinde yer alan sayılara bakarak tanımlayabilirsiniz. Örneğin, bir PET’i (polietilen tereftalat) ve iki soda şişeleri ve mesken eserleri üretiminde yaygın olarak kullanılan plastikler olan HDPE’yi (yüksek yoğunluklu polietilen) tanımlıyor.

Rapor, ABD’de faaliyette olan 375 geri dönüşüm tesisi tarafınca sadece PET ve HDPE plastik şişelerin yaygın olarak kabul edildiğini argüman ediyor. PET ve HPDE haricindeki öbür plastiklerin birçoklarının ise asla geri dönüşüme ulaşmadığı söyleniyor.


Her plastik geri dönüştürülemiyor

İnsanların plastiklerini geri dönüşüm kutularına atmasına karşın bu çöplerin birçok geri dönüştürülemez. Buradaki sorun, plastik atıkların toplanmasının son derece güç olması ve geri dönüşüm için ayrıştırılmasının neredeyse imkansız olabilmesi. Ayrıyeten bir epey plastik eser toksik yahut biyolojik materyallerle de kirlenmiştir, bu da inançlı bir biçimde geri dönüştürülemedikleri manasına gelir. Öteki durumlarda ise geri dönüştürmek ekonomik olarak uygun olmayabilir ve çöp olarak bir kenara bırakılmaları daha ucuzdur.

Raporda, geri dönüşüm sürecinden geçen plastiklerin birçoklarının gerçek manada geri dönüştürülmediğini de argüman ediliyor.

Ellen MacArthur Vakfı‘nın Yeni Plastik İktisadı (EMF NPE) teşebbüsü tarafınca belirlenen tariflere nazaran, bir öğenin “geri dönüştürülebilir” sınıflandırmayı alabilmesi için yüzde 30 geri dönüşüm oranına sahip olması gerekir. Lakin, ABD’deki en yaygın plastikler – PET ve HDPE – sırasıyla yüzde 20,9 ve yüzde 10,3 bir daha sürece oranlarına sahip. Öteki tüm plastik tipleri ise yüzde 5’in altındaki bir daha sürece oranlarıyla daha da geride kalıyor.

Raporda, “özetlemek gerekirsesı, ABD’deki hiç bir plastik ambalaj çeşidi, EMF NPE’nin ‘geri dönüştürülebilir’ tarifini karşılamıyor” deniliyor.

Büyük şirketler gerçek söylemiyor mu?

Rapor, plastik geri dönüşümünün plastik üreticileri, endüstriyel kümeler ve global şirketler tarafınca yayılan bir “efsane” olduğu kararına varıyor. Greenpeace, büyük şirketlerin, plastik kirliliği probleminin, gerçekte durum hayli daha karmaşıkken geri dönüşüm yoluyla basitçe çözülebileceği fikrini yaydıklarına inanıyor.

Bu niçinle kuruluş, tek manalı tahlilin gezegenin kendisini plastik eserlerden mümkün olduğunca uzak tutmak olduğunu savunuyor.

Greenpeace ABD kıdemli plastik kampanyacısı Lisa Ramsden, yaptığı açıklamada “Coca-Cola, PepsiCo, Nestlé ve Unilever üzere şirketler, on yıllardır plastik atıklara tahlil olarak plastik geri dönüşümünü teşvik etmek için sanayi ön kümeleriyle birlikte çalıştı. Fakat bilgiler açık: Pratikte birçok plastik geri dönüştürülemez. Gerçek tahlil bir daha kullanım ve bir daha doldurma sistemlerine geçmektir” diyor.

Ayrıca Ramsden, “Plastik kirliliği konusunda bir karar noktasındayız. Şirketlerin plastik musluğu kapatmasının vakti geldi. Amerikan halkını yeşile boyamaya ve yanlış yönlendirmeye devam etmek yerine, sanayi bu Kasım ayında tarihin gerçek tarafında durmalı ve üretimi kıymetli ölçüde azaltarak ve bir daha doldurma ve bir daha kullanması artırarak sonunda plastik çağını bitmiş oldurecek argümanlı bir Global Plastik Mutabakatını desteklemeli” diyerek harekete geçmek gerektiğine vurgu yapıyor.
 
Üst