celikci
New member
Yeni araştırmaların gösterdiği üzere yeni objeler yahut hayvan cinsleri üzere aşina olmadığımız şeylere maruz kalmak, bizi öğrenme moduna sokuyor ve bizi bu yeni şey hakkında çabucak sonrasında daha fazla öğrenmeye hazır hale getiriyor. Öteki bir deyişle aklımızda hakkında hiçbir merakımız olmayan bir şeyi gördüğümüzde hem temelleri o an öğreniyoruz, tıpkı vakitte bu durum hakkında öğrenme eğilimine girmemize niye oluyor ve daha kolay öğrenmemizi sağlıyor.
Yeni bir şeyle karşılaştığımızda, beynimiz çabucak sonrasında onun hakkında daha fazla bilgi edinmek için kısa bir öğrenme devrinden faydalanabiliyor. Yeni çalışma, bilim insanlarının bu çeşit bilinçaltı öğrenmeyi yahut bâtın öğrenmeyi anlamalarına yardımcı olabilir.
Dünyadaki farklı şeyleri nasıl algıladığımız, büyük oranda onları kategorize etmemizle ilgili, lakin bu kategorileri öğrenme formlarımız çoklukla bariz değil. Örneğin, ‘kedi’ ve ‘köpek’in farklı kategoriler olduğunu, bu hayvanlar hakkında detayları okuyarak öğrenmek yerine, temel olarak kedi ve köpeklerle karşılaşarak öğreniyoruz.
Bahsi geçen çalışmada araştırmacılar, bu cins rastlantısal maruz kalmanın farklı kategorileri öğrenmemize nasıl katkıda bulunduğu hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalıştı. Ohio State Üniversitesi psikoloğu Vladimir Sloutsky, “Gerçek dünyada, onlar hakkında bir şey öğrenme amacı olmadan sık sık yeni şeyler gözlemleriz. Ancak, onlara maruz kalmanın zihnimizde bir izlenim bıraktığını ve çabucak sonrasında onları öğrenmeye hazır olmamıza yol açtığını gördük” diyor.
Ekip, toplam 438 yetişkin gönüllünün katıldığı beş farklı deney yaptı. Araştırmacılar, iştirakçileri tanıdık olmayan fantastik yaratıklara maruz bırakmak için özel bir bilgisayar oyunu kullandılar ve bu yaratıklar kimi durumlarda, kediler ve köpekler meselade olduğu üzere iki kategoriye ayrıldı.
İlk kademede, iştirakçilere ekranın sol tarafındaki kırmızı panele yahut sağ taraftaki mavi panele atlayan bir yaratığa mümkün olduğunca çabuk reaksiyon vermeleri söylendi. İştirakçilerin bilmediği bir ayrıntı, yaratıkların atladıkları tarafın her vakit kategorileriyle birebir olmasıydı ve birkaç farklı kategori yapısı vardı.
Bu birinci basamakta hiç kimse ‘gizli’ kategorileri çözemese de, birinci evrede yaratıklara maruz kalan şahısların kategorileri daha süratli öğrenebildiği sonuçlardan açıkça görülüyordu.
Deneylerde sonrasındasında, oluşturulan uydurma kategorilerin – ‘flurp’ ve ‘jalet’ – katılanlara belirtildiğı bir açık öğrenme devri bulunuyordu. Bu “eğitim” bununla birlikte iki kategorideki (mesela farklı renkli kuyruklar ve eller) yaratıklar içinde nasıl ayrım yapılabileceği hakkında açıklamalar da içeriyordu.
Önceden ‘flurp’ ve ‘jalet’ fotoğraflarına maruz kalan gönüllüler, birinci etapta rastgele bir öğrenme talimatına maruz kalmasalar da, yaratık kategorileri içindeki farkları fazlaca daha süratli bir biçimde kavramaktaydılar.
Ohio Eyalet Üniversitesi psikoloğu Layla Unger “Kategori A ve B yaratıklarına erken maruz kalan iştirakçiler, mavi kuyruklu yaratıkların kahverengi ellere sahip olma eğiliminde olduğu ve turuncu kuyruklu yaratıkların yeşil ellere sahip olma eğiliminde olduğu üzere farklı özellik dağılımlarına aşina olabilir” diyor ve ekliyor: “hemen sonrasında açık öğrenme geldiğinde, bu dağılımlara bir etiket eklemek ve kategorileri oluşturmak daha kolaydı.“
Beşinci deneyde, birinci evre imajlarına rastgele atanan iki sesten biri eşlik etti ve iştirakçilerin fotoğraf yerine sese cevap vermesi istendi. Yani, yaratığa hiç dikkat etmeleri gerekmiyordu.
İlk evrede seslerle birlikte ‘flurplar’ ve ‘jaletler’ nazarann gönüllüler, öğrenme etabında hala daha güzel performans gösterdiler, bu da özümsenen şeylerin birçoklarının bilinçaltı seviyede yapıldığını önermekteydi. Yani, öğrenmeye başlamak için sıradan bir maruz kalma kafiydi.
Unger, “Yaratıklara maruz kalma, iştirakçilerde birtakım zımnî bilgiler bıraktı, lakin iki kategori içindeki farkı söylemeye hazır değillerdi. çabucak hemen öğrenmemişlerdi, fakat öğrenmeye hazırlardı” diye açıklıyor.
Bu cins bâtın öğrenme çalışmaları çok az ve gelecekteki çalışmalar, bebeklerde ve çocuklarda da süreci incelemek için yetişkinlerde yapılan tahlili genişletebilir. Sloutsky, “Gizli öğrenme meydana geldiğinde teşhis koymak fazlaca güç oldu” diyor ve devam ediyor: “Ancak bu araştırma, kapalı öğrenme ile insanların açık öğretim sırasında öğrendikleri içinde ayrım yapabildi.“
Yeni bir şeyle karşılaştığımızda, beynimiz çabucak sonrasında onun hakkında daha fazla bilgi edinmek için kısa bir öğrenme devrinden faydalanabiliyor. Yeni çalışma, bilim insanlarının bu çeşit bilinçaltı öğrenmeyi yahut bâtın öğrenmeyi anlamalarına yardımcı olabilir.
Dünyadaki farklı şeyleri nasıl algıladığımız, büyük oranda onları kategorize etmemizle ilgili, lakin bu kategorileri öğrenme formlarımız çoklukla bariz değil. Örneğin, ‘kedi’ ve ‘köpek’in farklı kategoriler olduğunu, bu hayvanlar hakkında detayları okuyarak öğrenmek yerine, temel olarak kedi ve köpeklerle karşılaşarak öğreniyoruz.
Bahsi geçen çalışmada araştırmacılar, bu cins rastlantısal maruz kalmanın farklı kategorileri öğrenmemize nasıl katkıda bulunduğu hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalıştı. Ohio State Üniversitesi psikoloğu Vladimir Sloutsky, “Gerçek dünyada, onlar hakkında bir şey öğrenme amacı olmadan sık sık yeni şeyler gözlemleriz. Ancak, onlara maruz kalmanın zihnimizde bir izlenim bıraktığını ve çabucak sonrasında onları öğrenmeye hazır olmamıza yol açtığını gördük” diyor.
Ekip, toplam 438 yetişkin gönüllünün katıldığı beş farklı deney yaptı. Araştırmacılar, iştirakçileri tanıdık olmayan fantastik yaratıklara maruz bırakmak için özel bir bilgisayar oyunu kullandılar ve bu yaratıklar kimi durumlarda, kediler ve köpekler meselade olduğu üzere iki kategoriye ayrıldı.
İlk kademede, iştirakçilere ekranın sol tarafındaki kırmızı panele yahut sağ taraftaki mavi panele atlayan bir yaratığa mümkün olduğunca çabuk reaksiyon vermeleri söylendi. İştirakçilerin bilmediği bir ayrıntı, yaratıkların atladıkları tarafın her vakit kategorileriyle birebir olmasıydı ve birkaç farklı kategori yapısı vardı.
Bu birinci basamakta hiç kimse ‘gizli’ kategorileri çözemese de, birinci evrede yaratıklara maruz kalan şahısların kategorileri daha süratli öğrenebildiği sonuçlardan açıkça görülüyordu.
Deneylerde sonrasındasında, oluşturulan uydurma kategorilerin – ‘flurp’ ve ‘jalet’ – katılanlara belirtildiğı bir açık öğrenme devri bulunuyordu. Bu “eğitim” bununla birlikte iki kategorideki (mesela farklı renkli kuyruklar ve eller) yaratıklar içinde nasıl ayrım yapılabileceği hakkında açıklamalar da içeriyordu.
Önceden ‘flurp’ ve ‘jalet’ fotoğraflarına maruz kalan gönüllüler, birinci etapta rastgele bir öğrenme talimatına maruz kalmasalar da, yaratık kategorileri içindeki farkları fazlaca daha süratli bir biçimde kavramaktaydılar.
Ohio Eyalet Üniversitesi psikoloğu Layla Unger “Kategori A ve B yaratıklarına erken maruz kalan iştirakçiler, mavi kuyruklu yaratıkların kahverengi ellere sahip olma eğiliminde olduğu ve turuncu kuyruklu yaratıkların yeşil ellere sahip olma eğiliminde olduğu üzere farklı özellik dağılımlarına aşina olabilir” diyor ve ekliyor: “hemen sonrasında açık öğrenme geldiğinde, bu dağılımlara bir etiket eklemek ve kategorileri oluşturmak daha kolaydı.“
Beşinci deneyde, birinci evre imajlarına rastgele atanan iki sesten biri eşlik etti ve iştirakçilerin fotoğraf yerine sese cevap vermesi istendi. Yani, yaratığa hiç dikkat etmeleri gerekmiyordu.
İlk evrede seslerle birlikte ‘flurplar’ ve ‘jaletler’ nazarann gönüllüler, öğrenme etabında hala daha güzel performans gösterdiler, bu da özümsenen şeylerin birçoklarının bilinçaltı seviyede yapıldığını önermekteydi. Yani, öğrenmeye başlamak için sıradan bir maruz kalma kafiydi.
Unger, “Yaratıklara maruz kalma, iştirakçilerde birtakım zımnî bilgiler bıraktı, lakin iki kategori içindeki farkı söylemeye hazır değillerdi. çabucak hemen öğrenmemişlerdi, fakat öğrenmeye hazırlardı” diye açıklıyor.
Bu cins bâtın öğrenme çalışmaları çok az ve gelecekteki çalışmalar, bebeklerde ve çocuklarda da süreci incelemek için yetişkinlerde yapılan tahlili genişletebilir. Sloutsky, “Gizli öğrenme meydana geldiğinde teşhis koymak fazlaca güç oldu” diyor ve devam ediyor: “Ancak bu araştırma, kapalı öğrenme ile insanların açık öğretim sırasında öğrendikleri içinde ayrım yapabildi.“