bencede
New member
1- Konut alacak ya da kiralaya-caksanız kesinlikle aidat konusunda evvelinde bilgi edinin. Kiralık mesken meblağlarının cep yaktığı bu vakitte, bazılarımız 500-1000 lira fark için tercihini değiştiriyor. Taşındıktan daha sonra görüyor ki, kirada sağlanan avantaj yüksek aidatla yok oluyor.
2- Konut alırken de kiralarken de ‘yönetim planı’ okunmalı. Zira planda nasıl aidat toplanacağı belirtilir. Örneğin; ‘Her konut aidatı eşit paylaşır’ tabiri var ise, 1+1 dairede yaşayanla, 3+1 dairede yaşayan birebir ödemeyi yapmak zorunda kalabilir. Ayrıyeten sitelerde sunulan imkânlar da size ipucu verecektir. Geniş toplumsal tesis, (havuz, hamam, spor salonu), büyük peyzaj alanı, 3-4 farklı giriş kapısı üzere faktörler işçi sayısının fazla, sarfiyatların yüksek olacağını gösterir. Üstelik bu tip sitelerin birçoklarında aidata ek olarak, ortak alanların su ve ısınması için ayrıyeten fatura geldiği de unutulmamalı.
İTİRAZ HAKKINIZ VAR
3- Biroldukça kişi aidat artırımlarını gelen ileti yahut maille öğreniyor. halbuki bu artırımlar genel heyetlerde belirleniyor. Bu niçinle konut sahiplerinin genel konseye katılması değerli. Kiracılar ise lakin konut sahibinin vekâletiyle katılabiliyor, aksi takdirde bu biçimde bir hakkı yok. Genel şuraya katılmadığınız vakit olabilecekleri şu örnekle özetleyelim; 600 konutluk bir sitede yaşıyorsunuz. Birinci genel heyete 301 temsilci katılmak zorunda. Genelde iştirak düşük olduğu için çoğunluk sağlanamıyor. Bu sefer ikinci heyet yapılıyor ve çoğunluk kuralı aranmıyor. 600 kişilik sitede toplantıya 60 kişi katıldığında, katılanların çoğunluğu (31 kişi) site idaresine ve aidatlara karar verebiliyor.
4- Toplantı yapıldı ve karar alındı. Bu kararlara itiraz hakkınız var. Alınan karar daha sonrası genel şuraya katılmayanlar toplantı tarihinden daha sonra 6 ay, katılanlar 1 ay ortasında Sulh Hukuk Mahkemesi’ne dava açabilir. Şayet yolsuzluk, usulsüzlük olduğunu düşünülüyorsanız, dava açabilirsiniz.
5- Usulsüzlük yapıldığını düşünmüyor, lakin artış oranına itiraz etmek istiyorsanız bu kez olağanüstü genel konsey talebinde bulunmalısınız. 1/3 malik bir ortaya gelip, tasarruf önlemlerini masaya yatırabilir. Alınan kimi hizmetlerden vazgeçilmesi, profesyonel idare şirketi yerine sitenin maliklerce idaresi gündeme gelebilir.
HER SARFİYAT KİRACIDAN TALEP EDİLEMEZ
6- Mesken sahipleri ve kiracıların bilmesi gereken en kıymetli ayrıntı da şu: Site ya da apartmanda birtakım masraflardan konut sahipleri, kimilerinden ise kiracılar sorumludur. Masraflar işletme sarfiyatları ve yatırım bütçesi olarak ikiye ayrılır. Sitede çalışanın maaşı, ortak alan faturaları üzere kullanımdan kaynaklı işletme kalemlerinden kiracı sorumludur. Lakin demirbaş kalacak kalemler kiracıdan değil, konut sahibinden istenir. örneğin asansör büsbütün değişecekse, binaya yalıtım yapılacaksa bunu mülk sahibi karşılar. Apartman bakılırsavlisinin maaşı kiracının sorumluluğunda olsa da, kıdem ihbar tazminatını mülk sahibi öder.
7- Büyük konut projelerinde yaşanan bir öteki sorun ise boş meskenler. Kimi idare şirketleri konutlar kullanılmadığı için bunlardan aidat alınmayacağını düşünse de bu gerçek değil. Bu meskenlerin sahipleri de aidat ödemek zorundadır. Onların hissesine düşen sarfiyatlar başka maliklere yansıtılamaz.
AİDAT KİRAYI GEÇEMEZ
8- Sitede oturan biri, ben havuza girmiyorum diyerek bu sarfiyatı ret edemez, ya da giriş katta oturan asansör bakımından muaf olmaz. Lakin daha sonradan yapılan, lüks yahut birtakım maliklerin kullanmasına özel sarfiyata katılmak mecburî olmaz. Örneğin site içerisinde bakıcılı bir bebek-çocuk bakım odası yapılmak istenmesi halinde, çocuğu olmayan kat maliklerinin bu masrafa katılması mecburî değil. Ayrıyeten son devirde birtakım sitelerde maliklere seçenek de sunulması dikkat çekiyor. örneğin toplumsal tesis farklı tutuluyor, burayı kullanan ile kullanmayan farklı ödeme yapıyor. Artan aidatlar niçiniyle biroldukca site sakini bu modelin gelmesini istiyor.
9- Kiracılar için kritik bir mevzu da şu: Aidat bedeli kirayı geçemez. Örneğin 1+1 daire için 2 bin lira ödeyen kiracı, 2 bin 500 lira aidat ödemek zorunda değil. Ortadaki farkı mal sahibi öder.
10- Aidatını ödemeyenler hakkında dava açabileceği üzere icra takibi yapılması da mümkün. Ödenmeyen aidatlar için aylık yüzde 5 gecikme tazminatı alınır.
TEMEL SORUN BİLİNÇSİZ YÖNETİM
Site idare sistemi Apti’nin Kurucusu Ali Emre Erişen, sitelerin işin ehli olmayan kişi ve işletmelerce yönetilmesi niçiniyle büyük kayıplar yaşandığını söylemiş oldu. Binlerce konutluk sitelerde belediye bütçelerinden çok paralar toplandığını belirten Erişen, birtakım bazı berbat niyetli, kimi birtakım da bilinçsiz harcamalarla önemli ziyanlar yaşandığını kaydetti. Kimi sitelerde idare şuralarının aidat ödemediğini ve huzur hakkı aldığını belirten Erişen, “Bu aslında olağan bir durum. Çünkü site idaresi ile uğraşmak sahiden epey güç bir iş. Ancak sorun bu hakları kullanıp site ile ilgilenmemek” dedi. Kurdukları online platformla 1 yılda 300 bin konuta hizmet verir duruma geldiklerini belirten Erişen, “Uygulamamız üzerinden yaptığımız araştırmaya bakılırsa; İstanbul için en yüksek aidat 8 bin 640 TL, en düşük aidat 380 TL. Ankara’da en yüksek aidat 3 bin 650 TL, en düşük 285 TL. İzmir’de ise en yüksek aidat 4 bin 170 TL, en düşük aidat 430 TL” diye konuştu. Yapay zekâ ile site ortasında sarfiyatların takibini yaptıklarını ve alınan tedbirlerle tasarruf sağladıklarını tabir eden Erişen, tüm harcamaların şeffaf olması ile ‘Nereye harcanıyor bu paralar?’ sorusuna cevap verdiklerini ekledi.
2- Konut alırken de kiralarken de ‘yönetim planı’ okunmalı. Zira planda nasıl aidat toplanacağı belirtilir. Örneğin; ‘Her konut aidatı eşit paylaşır’ tabiri var ise, 1+1 dairede yaşayanla, 3+1 dairede yaşayan birebir ödemeyi yapmak zorunda kalabilir. Ayrıyeten sitelerde sunulan imkânlar da size ipucu verecektir. Geniş toplumsal tesis, (havuz, hamam, spor salonu), büyük peyzaj alanı, 3-4 farklı giriş kapısı üzere faktörler işçi sayısının fazla, sarfiyatların yüksek olacağını gösterir. Üstelik bu tip sitelerin birçoklarında aidata ek olarak, ortak alanların su ve ısınması için ayrıyeten fatura geldiği de unutulmamalı.
İTİRAZ HAKKINIZ VAR
3- Biroldukça kişi aidat artırımlarını gelen ileti yahut maille öğreniyor. halbuki bu artırımlar genel heyetlerde belirleniyor. Bu niçinle konut sahiplerinin genel konseye katılması değerli. Kiracılar ise lakin konut sahibinin vekâletiyle katılabiliyor, aksi takdirde bu biçimde bir hakkı yok. Genel şuraya katılmadığınız vakit olabilecekleri şu örnekle özetleyelim; 600 konutluk bir sitede yaşıyorsunuz. Birinci genel heyete 301 temsilci katılmak zorunda. Genelde iştirak düşük olduğu için çoğunluk sağlanamıyor. Bu sefer ikinci heyet yapılıyor ve çoğunluk kuralı aranmıyor. 600 kişilik sitede toplantıya 60 kişi katıldığında, katılanların çoğunluğu (31 kişi) site idaresine ve aidatlara karar verebiliyor.
4- Toplantı yapıldı ve karar alındı. Bu kararlara itiraz hakkınız var. Alınan karar daha sonrası genel şuraya katılmayanlar toplantı tarihinden daha sonra 6 ay, katılanlar 1 ay ortasında Sulh Hukuk Mahkemesi’ne dava açabilir. Şayet yolsuzluk, usulsüzlük olduğunu düşünülüyorsanız, dava açabilirsiniz.
5- Usulsüzlük yapıldığını düşünmüyor, lakin artış oranına itiraz etmek istiyorsanız bu kez olağanüstü genel konsey talebinde bulunmalısınız. 1/3 malik bir ortaya gelip, tasarruf önlemlerini masaya yatırabilir. Alınan kimi hizmetlerden vazgeçilmesi, profesyonel idare şirketi yerine sitenin maliklerce idaresi gündeme gelebilir.
HER SARFİYAT KİRACIDAN TALEP EDİLEMEZ
6- Mesken sahipleri ve kiracıların bilmesi gereken en kıymetli ayrıntı da şu: Site ya da apartmanda birtakım masraflardan konut sahipleri, kimilerinden ise kiracılar sorumludur. Masraflar işletme sarfiyatları ve yatırım bütçesi olarak ikiye ayrılır. Sitede çalışanın maaşı, ortak alan faturaları üzere kullanımdan kaynaklı işletme kalemlerinden kiracı sorumludur. Lakin demirbaş kalacak kalemler kiracıdan değil, konut sahibinden istenir. örneğin asansör büsbütün değişecekse, binaya yalıtım yapılacaksa bunu mülk sahibi karşılar. Apartman bakılırsavlisinin maaşı kiracının sorumluluğunda olsa da, kıdem ihbar tazminatını mülk sahibi öder.
7- Büyük konut projelerinde yaşanan bir öteki sorun ise boş meskenler. Kimi idare şirketleri konutlar kullanılmadığı için bunlardan aidat alınmayacağını düşünse de bu gerçek değil. Bu meskenlerin sahipleri de aidat ödemek zorundadır. Onların hissesine düşen sarfiyatlar başka maliklere yansıtılamaz.
AİDAT KİRAYI GEÇEMEZ
8- Sitede oturan biri, ben havuza girmiyorum diyerek bu sarfiyatı ret edemez, ya da giriş katta oturan asansör bakımından muaf olmaz. Lakin daha sonradan yapılan, lüks yahut birtakım maliklerin kullanmasına özel sarfiyata katılmak mecburî olmaz. Örneğin site içerisinde bakıcılı bir bebek-çocuk bakım odası yapılmak istenmesi halinde, çocuğu olmayan kat maliklerinin bu masrafa katılması mecburî değil. Ayrıyeten son devirde birtakım sitelerde maliklere seçenek de sunulması dikkat çekiyor. örneğin toplumsal tesis farklı tutuluyor, burayı kullanan ile kullanmayan farklı ödeme yapıyor. Artan aidatlar niçiniyle biroldukca site sakini bu modelin gelmesini istiyor.
9- Kiracılar için kritik bir mevzu da şu: Aidat bedeli kirayı geçemez. Örneğin 1+1 daire için 2 bin lira ödeyen kiracı, 2 bin 500 lira aidat ödemek zorunda değil. Ortadaki farkı mal sahibi öder.
10- Aidatını ödemeyenler hakkında dava açabileceği üzere icra takibi yapılması da mümkün. Ödenmeyen aidatlar için aylık yüzde 5 gecikme tazminatı alınır.
TEMEL SORUN BİLİNÇSİZ YÖNETİM
Site idare sistemi Apti’nin Kurucusu Ali Emre Erişen, sitelerin işin ehli olmayan kişi ve işletmelerce yönetilmesi niçiniyle büyük kayıplar yaşandığını söylemiş oldu. Binlerce konutluk sitelerde belediye bütçelerinden çok paralar toplandığını belirten Erişen, birtakım bazı berbat niyetli, kimi birtakım da bilinçsiz harcamalarla önemli ziyanlar yaşandığını kaydetti. Kimi sitelerde idare şuralarının aidat ödemediğini ve huzur hakkı aldığını belirten Erişen, “Bu aslında olağan bir durum. Çünkü site idaresi ile uğraşmak sahiden epey güç bir iş. Ancak sorun bu hakları kullanıp site ile ilgilenmemek” dedi. Kurdukları online platformla 1 yılda 300 bin konuta hizmet verir duruma geldiklerini belirten Erişen, “Uygulamamız üzerinden yaptığımız araştırmaya bakılırsa; İstanbul için en yüksek aidat 8 bin 640 TL, en düşük aidat 380 TL. Ankara’da en yüksek aidat 3 bin 650 TL, en düşük 285 TL. İzmir’de ise en yüksek aidat 4 bin 170 TL, en düşük aidat 430 TL” diye konuştu. Yapay zekâ ile site ortasında sarfiyatların takibini yaptıklarını ve alınan tedbirlerle tasarruf sağladıklarını tabir eden Erişen, tüm harcamaların şeffaf olması ile ‘Nereye harcanıyor bu paralar?’ sorusuna cevap verdiklerini ekledi.