bencede
New member
SEDA ÇAKIR
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) nisan ayı Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantısının akabinde nı deklare etti. 2021 yılının son 4 toplantısında faizi 500 baz puan indiren ve bu yılın birinci üç toplantısında bir değişikliğe gitmeyerek, faizi yüzde 14,00 düzeyinde tutan TCMB, faizi bir daha tıpkı düzeyde sabit bıraktı.
Toplantı daha sonrası açıklanan karar metninde para siyasetine ait gözden geçirme sürecinin devam ettiği açıklandı. Metinde ‘makroihtiyati politika’ çerçevesinin de güçlendirileceği vurgulandı.
Metinde yer alan ilgili kısım şöyleki:
“Kurul, uzun vadeli Türk lirası yatırım kredileri de dâhil olmak üzere kredilerin büyüme suratı ve erişilen finansman kaynaklarının gayesine uygun biçimde iktisadi faaliyet ile buluşmasının finansal istikrar açısından değerli olduğunu değerlendirmiştir. Bu çerçevede Konsey, makroihtiyati siyaset setinin güçlendirilmesine karar vermiştir.”
Merkez Bankası’nın daha evvelki karar metinlerinde yer almayan ve birinci sefer kullanılan ‘makroihtiyati politika’ sözü ise dikkat çekti. Makroihtiyati siyasetler, oluşması beklenen sistemik finansal risklerin sınırlanması/önlenmesi gayesiyle uygulamaya konulan, klasik makroekonomik siyasetleri tamamlayıcı nitelikteki araçlar olarak tanımlanmakta. Bu siyasetlerin temel emeli iktisada gelen iç ve dış şoklar karşısında temel finansal hizmetlerin kesintisiz sürmesini sağlamak ve bu şokların gerçek iktisat üstündeki tesirlerini sınırlamak.
Pekala Merkez Bankası ‘makroihtiyati politikalar’ ile ne hedefliyor? Makroihtiyati siyasetlerin emeli ne? Bu siyasetler döviz kurları ve yüksek enflasyon üzerinde tesirli olacak mı? Ekonomist Uğur Gürses ve Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir KARAR’a değerlendirdi…
‘DÖVİZ KURUNU TUTAMIYORLAR’
Ekonomist Uğur Gürses, biroldukca para siyaset aracı olan Merkez Bankası’nın döviz kurunu epeyce fazla tutamadığını belirterek, oldukçalu bir yanlışın içerisinde makroihtiyati siyasetlerin nasıl uygulanacağı konusunda soru işaretleri olduğunu söylemiş oldu.
Eriyen rezervlere ve döviz kurları karşısında daima paha kaybeden Türk Lirasına dikkat çeken Uğur Gürses şunları kaydetti:
“Merkez Bankasının onu ciddiyetle oraya koymasının bir manası yok. Tabii ki bir sürü para siyaset aracı var Merkez Bankası’nın lakin varsayımım şu ki döviz kurunu hayli fazla tutamıyorlar. Ve bir taraftan da daha fazla döviz alabilmek için, piyasadan çekebilmek için… Bu sırada ihracatçılara ya da döviz alımını zorlaştırıcı şeyler düşünüyorlar galiba. İhracatçılardan alınan yüzde 25 dövizi yüzde 40-50’ye çıkarmayı planlıyor olabilirler.
Ekonomist Uğur Gürses
Yani Türk Lirasının kıymet kaybına yol açacak bütün kapakları açıp makroihtiyati önlem lafını anlayamıyorum. Çoklu bir yanlışın ortasında bir gerçek ile nasıl ne yapacaklar aklım almıyor. ötürüsıyla bunun fazlaca da fazla yoruma açık olduğunu düşünmüyorum o kadar epey açık var ki makroihtiyati önlemle ne sağlayacaklar onu kestiremiyorum.
Gelen rezerv durmadan gidiyor. Döviz rezervleri yıl başından bu yana 4 aydır sabit görünüyor o da swapla aldıkları dövize karşın ancak bütün o gelen dövizler, kur muhafazalı mevduat için gelen dövizler, ihracatçıdan alınan dövizler onların hepsinin eriyip gittiği anlaşılıyor. O yüzden bunun fazlaca da bir manası yok yani makroihtiyati önlem demeden de hayli şey yapılabilirdi.”
‘FAİZ ARTIRMADAN FAİZ ARTIRMANIN YÖNTEMLERİ’
Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir ise makroihtiyati siyasetler ile bahsedilenin bilhassa talebi kısabilecek, para siyaseti haricindeki önlemlerin olduğunun altını çiziyor. Maliye siyaseti, kur muhafazalı mevduat uygulaması ve enflasyon muhafazalı mevduat programına dikkat çeken Doç. Dr. Demir, faiz artırmadan faiz artırmanın hallerinden bahsedildiğini ve bunun da makroihtiyati siyasetler ile devam edeceğini kaydetti.
Merkez Bankası’nın ‘verilen hudutlar içerisinde hareket ettiğini’ kaydeden Doç. Dr. Demir, makroihtiyati siyasetlerin da yetersiz kalacağını savunarak şu kelamları kaydetti:
“Döviz kurlarını siyasi bir atılım olarak kullanıyorlar yoksa bunun gerisinde siyaset kapsamlı, dengeli bir yaklaşım yok yani ‘Kur arttı haydi müdahale edelim’ diye düşünüyorlar ya da ‘Kur düşüyor haydi daha da düşsün’ diye uğraşıyorlar. Burada enflasyonla çabayı kura indirgeyen bir Merkez Bankası yaklaşımı var. Enflasyonla uğraşta bütün yükü ya da bütün yetkileri elinden alınmış bir Merkez Bankası var. E o da o çerçevede ‘BenİM esasen bir yetkim yok bana verilen hudutlar içerisinde dövizi denetim etme nazaranvim var, bunun için de elimden gelen düzenlemeleri yapıyorum, adımları atıyorum. Benim enflasyonla ilgili bir derdim yok bana verilen vazife aslına bakarsan başka’ diyor.
Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir
Makroihtiyati siyasetlerle ilgili şöyleki düşünün; kesimleri eksik olan bir yapbozu birleştirebilir misiniz? Bu o denli bir şey. Birfazlaca modül eksik biz oradan hoş bir fotoğraf, tablo çıkmasını istiyoruz lakin tabloda bir sürü eksik olan kesim karşımıza çıkacak ötürüsıyla o fotoğraf hoş bir fotoğraf olmayacak. Doğal bir adım ileriye bile taşısa şu anda değerli fakat yani bunlar bu biçimde işler değil. Enflasyon bu biçimde denetim altına alınabilecek, baskılanacak bir şey değil en nihayetinde ortaya çıkıyor. Ne yaparsanız yapın tahlili burada değil zira.”
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) nisan ayı Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantısının akabinde nı deklare etti. 2021 yılının son 4 toplantısında faizi 500 baz puan indiren ve bu yılın birinci üç toplantısında bir değişikliğe gitmeyerek, faizi yüzde 14,00 düzeyinde tutan TCMB, faizi bir daha tıpkı düzeyde sabit bıraktı.
Toplantı daha sonrası açıklanan karar metninde para siyasetine ait gözden geçirme sürecinin devam ettiği açıklandı. Metinde ‘makroihtiyati politika’ çerçevesinin de güçlendirileceği vurgulandı.
Metinde yer alan ilgili kısım şöyleki:
“Kurul, uzun vadeli Türk lirası yatırım kredileri de dâhil olmak üzere kredilerin büyüme suratı ve erişilen finansman kaynaklarının gayesine uygun biçimde iktisadi faaliyet ile buluşmasının finansal istikrar açısından değerli olduğunu değerlendirmiştir. Bu çerçevede Konsey, makroihtiyati siyaset setinin güçlendirilmesine karar vermiştir.”
Merkez Bankası’nın daha evvelki karar metinlerinde yer almayan ve birinci sefer kullanılan ‘makroihtiyati politika’ sözü ise dikkat çekti. Makroihtiyati siyasetler, oluşması beklenen sistemik finansal risklerin sınırlanması/önlenmesi gayesiyle uygulamaya konulan, klasik makroekonomik siyasetleri tamamlayıcı nitelikteki araçlar olarak tanımlanmakta. Bu siyasetlerin temel emeli iktisada gelen iç ve dış şoklar karşısında temel finansal hizmetlerin kesintisiz sürmesini sağlamak ve bu şokların gerçek iktisat üstündeki tesirlerini sınırlamak.
Pekala Merkez Bankası ‘makroihtiyati politikalar’ ile ne hedefliyor? Makroihtiyati siyasetlerin emeli ne? Bu siyasetler döviz kurları ve yüksek enflasyon üzerinde tesirli olacak mı? Ekonomist Uğur Gürses ve Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir KARAR’a değerlendirdi…
‘DÖVİZ KURUNU TUTAMIYORLAR’
Ekonomist Uğur Gürses, biroldukca para siyaset aracı olan Merkez Bankası’nın döviz kurunu epeyce fazla tutamadığını belirterek, oldukçalu bir yanlışın içerisinde makroihtiyati siyasetlerin nasıl uygulanacağı konusunda soru işaretleri olduğunu söylemiş oldu.
Eriyen rezervlere ve döviz kurları karşısında daima paha kaybeden Türk Lirasına dikkat çeken Uğur Gürses şunları kaydetti:
“Merkez Bankasının onu ciddiyetle oraya koymasının bir manası yok. Tabii ki bir sürü para siyaset aracı var Merkez Bankası’nın lakin varsayımım şu ki döviz kurunu hayli fazla tutamıyorlar. Ve bir taraftan da daha fazla döviz alabilmek için, piyasadan çekebilmek için… Bu sırada ihracatçılara ya da döviz alımını zorlaştırıcı şeyler düşünüyorlar galiba. İhracatçılardan alınan yüzde 25 dövizi yüzde 40-50’ye çıkarmayı planlıyor olabilirler.
Ekonomist Uğur Gürses
Yani Türk Lirasının kıymet kaybına yol açacak bütün kapakları açıp makroihtiyati önlem lafını anlayamıyorum. Çoklu bir yanlışın ortasında bir gerçek ile nasıl ne yapacaklar aklım almıyor. ötürüsıyla bunun fazlaca da fazla yoruma açık olduğunu düşünmüyorum o kadar epey açık var ki makroihtiyati önlemle ne sağlayacaklar onu kestiremiyorum.
Gelen rezerv durmadan gidiyor. Döviz rezervleri yıl başından bu yana 4 aydır sabit görünüyor o da swapla aldıkları dövize karşın ancak bütün o gelen dövizler, kur muhafazalı mevduat için gelen dövizler, ihracatçıdan alınan dövizler onların hepsinin eriyip gittiği anlaşılıyor. O yüzden bunun fazlaca da bir manası yok yani makroihtiyati önlem demeden de hayli şey yapılabilirdi.”
‘FAİZ ARTIRMADAN FAİZ ARTIRMANIN YÖNTEMLERİ’
Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir ise makroihtiyati siyasetler ile bahsedilenin bilhassa talebi kısabilecek, para siyaseti haricindeki önlemlerin olduğunun altını çiziyor. Maliye siyaseti, kur muhafazalı mevduat uygulaması ve enflasyon muhafazalı mevduat programına dikkat çeken Doç. Dr. Demir, faiz artırmadan faiz artırmanın hallerinden bahsedildiğini ve bunun da makroihtiyati siyasetler ile devam edeceğini kaydetti.
Merkez Bankası’nın ‘verilen hudutlar içerisinde hareket ettiğini’ kaydeden Doç. Dr. Demir, makroihtiyati siyasetlerin da yetersiz kalacağını savunarak şu kelamları kaydetti:
“Döviz kurlarını siyasi bir atılım olarak kullanıyorlar yoksa bunun gerisinde siyaset kapsamlı, dengeli bir yaklaşım yok yani ‘Kur arttı haydi müdahale edelim’ diye düşünüyorlar ya da ‘Kur düşüyor haydi daha da düşsün’ diye uğraşıyorlar. Burada enflasyonla çabayı kura indirgeyen bir Merkez Bankası yaklaşımı var. Enflasyonla uğraşta bütün yükü ya da bütün yetkileri elinden alınmış bir Merkez Bankası var. E o da o çerçevede ‘BenİM esasen bir yetkim yok bana verilen hudutlar içerisinde dövizi denetim etme nazaranvim var, bunun için de elimden gelen düzenlemeleri yapıyorum, adımları atıyorum. Benim enflasyonla ilgili bir derdim yok bana verilen vazife aslına bakarsan başka’ diyor.
Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir
Makroihtiyati siyasetlerle ilgili şöyleki düşünün; kesimleri eksik olan bir yapbozu birleştirebilir misiniz? Bu o denli bir şey. Birfazlaca modül eksik biz oradan hoş bir fotoğraf, tablo çıkmasını istiyoruz lakin tabloda bir sürü eksik olan kesim karşımıza çıkacak ötürüsıyla o fotoğraf hoş bir fotoğraf olmayacak. Doğal bir adım ileriye bile taşısa şu anda değerli fakat yani bunlar bu biçimde işler değil. Enflasyon bu biçimde denetim altına alınabilecek, baskılanacak bir şey değil en nihayetinde ortaya çıkıyor. Ne yaparsanız yapın tahlili burada değil zira.”