celikci
New member
Üç ekonomist tarafınca yazılan ve çabucak hemen hakem onayı almamış bir makale, COVID-19 karantinalarının vefatları neredeyse hiç azaltmadığını, lakin topluma hayli büyük bir maliyet getirdiğini tez ederek tartışmayı bir defa daha başlatıyor.
Karantina aykırıları için bu araştırma kıymetli olsa da, biroldukca bağımsız halk sıhhati uzmanı (ekonomistler değil sıhhat uzmanları) çalışmadaki problemleri vurguladı ve bulgulara büyük kuşku ile yaklaşılması gerektiğini söylemiş oldu.
Makalenin farklı kısımları hakkında yorum yapan bilim insanları, bu raporu “garip” ve “sıkıntılı“dan başlayarak “temelden kusurlu“ya kadar bir fazlaca farklı biçimde tanımladı.
Johns Hopkins Uygulamalı İktisat Enstitüsü, Global Sıhhat ve İşletme Araştırmaları Enstitüsü’nden ekonomistler, daha evvel yayınlanmış 34 çalışmanın meta tahlilini yaparak bulgularına ulaştı. hemen çabucak hakem kontrolünden geçmeyen yahut resmi olarak yayınlanmayan tartışmalı rapor, ABD ve Avrupa’daki birinci meskende kalma karantinalarının COVID ile ilgili vefatları sırf yüzde 0,2 oranında azalttığı kararına vardı. Ayrıyeten, zorunlu olmayan iş yerlerinin kapatılmasının “etkisiz olduğunu, sırf COVID-19 mevt oranını ortalama yüzde 2,9 oranında azalttığını” savundular. Makalede, karantina tedbirlerinin “muazzam ekonomik ve toplumsal maliyetleri” birlikteinde getirdiği belirtiliyor.
Fakat biroldukca bilim insanı, bu meta-analizde kullanılan çalışmaların seçimini ve ayrıyeten araştırmacıların birtakım çalışmalara ne kadar “ağırlık” verdiğini sorguluyor. Öncelikle bu makalenin, hastalık bulaşmasına ait araştırmaları göz gerisi ettiği, bunun yerine iktisat tarafınca kullanılan başka ölümlülük istatistiksel tahlillerine odaklandığı belirtiliyor.
Bir virüsü ve insanları nasıl öldürdüğünü araştırıyorsanız, hastalık bulaşmasının dikkate alınması gereken pek değerli bir data olduğu kesin. Örneğin, konutta kalma çağrılarının gecikmeli bir tesiri olacağını anlamak pek değerli: Hastaneye yatışlar ve vefatlar karantina başlar başlamaz düşmeyecek, lakin iki ya da daha fazla hafta ortasında düşmesi mümkün olacaktır. Uzmanların argümanına nazaran bu çalışma, bu değerli sorunu fark etmekte başarısız oluyor.
Oxford Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Kısmı Doçenti Dr. Seth Flaxman “Güya sigara içmenin kansere niye olup olmadığını bilmek isteyerek bir küme yeni sigara içen bireye soru sormamız üzere: Sigara içmeye başlamadan evvelki gün kanser oldunuz mu? Pekala ya daha sonraki gün? Açıkçası, şayet bunu yapsaydık, sigara içmenin kanserle ilgisi olmadığı kararına varırdık ancak temel bilimi göz gerisi etmiş olurduk “diyor.
Flaxman, kelamlarına şu biçimde devam ediyor: “Hastalık bilimi ve niçinleri karmaşıktır ve bizim için bir hayli sürprizi içerir, fakat onu incelemek için uygun usuller ve uygun olmayan yollar vardır. Bu çalışma, epidemiyolojiye – yani hastalık bilimine – dayanan tüm çalışmaları kasıtlı olarak hariç tutmaktadır.“
Makalede, araştırmacıların rastgele bir “ilaç dışı zarurî müdahale” olarak tanımladığı “tecrit” tarifiyle ilgili birtakım problemler da var. Imperial College London İstatistik ve Halk Sıhhati Profesörü Samir Bhatt şunları söylüyor: “Bu, maske takma siyasetini bir karantina haline getirecektir. Bir meta-analizin kelamlık tarifiyle çelişen bir tarif kullanımı garip.“
beraberinde, farklı hükümetlerin değerli ölçüde farklı yaklaşımlar benimsediği hiç bir iki ülkenin birebir biçimde karantinaya girmediği de dikkate alınmalı.
bir epeyce bilim insanı, toplumsal kısıtlamaların COVID-19’un bulaşmasını yavaşlatmaya yardımcı olmada tesirli olduğu konusunda hemfikir, lakin tahminen de başlangıçta düşünüldüğü kadar tesirli olmayabilir. bir daha de, karantinanın tesirlerini ölçmek son derece güç ve karmaşık incelemeleri gerektiriyor…
Karantina aykırıları için bu araştırma kıymetli olsa da, biroldukca bağımsız halk sıhhati uzmanı (ekonomistler değil sıhhat uzmanları) çalışmadaki problemleri vurguladı ve bulgulara büyük kuşku ile yaklaşılması gerektiğini söylemiş oldu.
Makalenin farklı kısımları hakkında yorum yapan bilim insanları, bu raporu “garip” ve “sıkıntılı“dan başlayarak “temelden kusurlu“ya kadar bir fazlaca farklı biçimde tanımladı.
Johns Hopkins Uygulamalı İktisat Enstitüsü, Global Sıhhat ve İşletme Araştırmaları Enstitüsü’nden ekonomistler, daha evvel yayınlanmış 34 çalışmanın meta tahlilini yaparak bulgularına ulaştı. hemen çabucak hakem kontrolünden geçmeyen yahut resmi olarak yayınlanmayan tartışmalı rapor, ABD ve Avrupa’daki birinci meskende kalma karantinalarının COVID ile ilgili vefatları sırf yüzde 0,2 oranında azalttığı kararına vardı. Ayrıyeten, zorunlu olmayan iş yerlerinin kapatılmasının “etkisiz olduğunu, sırf COVID-19 mevt oranını ortalama yüzde 2,9 oranında azalttığını” savundular. Makalede, karantina tedbirlerinin “muazzam ekonomik ve toplumsal maliyetleri” birlikteinde getirdiği belirtiliyor.
Fakat biroldukca bilim insanı, bu meta-analizde kullanılan çalışmaların seçimini ve ayrıyeten araştırmacıların birtakım çalışmalara ne kadar “ağırlık” verdiğini sorguluyor. Öncelikle bu makalenin, hastalık bulaşmasına ait araştırmaları göz gerisi ettiği, bunun yerine iktisat tarafınca kullanılan başka ölümlülük istatistiksel tahlillerine odaklandığı belirtiliyor.
Bir virüsü ve insanları nasıl öldürdüğünü araştırıyorsanız, hastalık bulaşmasının dikkate alınması gereken pek değerli bir data olduğu kesin. Örneğin, konutta kalma çağrılarının gecikmeli bir tesiri olacağını anlamak pek değerli: Hastaneye yatışlar ve vefatlar karantina başlar başlamaz düşmeyecek, lakin iki ya da daha fazla hafta ortasında düşmesi mümkün olacaktır. Uzmanların argümanına nazaran bu çalışma, bu değerli sorunu fark etmekte başarısız oluyor.
Oxford Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Kısmı Doçenti Dr. Seth Flaxman “Güya sigara içmenin kansere niye olup olmadığını bilmek isteyerek bir küme yeni sigara içen bireye soru sormamız üzere: Sigara içmeye başlamadan evvelki gün kanser oldunuz mu? Pekala ya daha sonraki gün? Açıkçası, şayet bunu yapsaydık, sigara içmenin kanserle ilgisi olmadığı kararına varırdık ancak temel bilimi göz gerisi etmiş olurduk “diyor.
Flaxman, kelamlarına şu biçimde devam ediyor: “Hastalık bilimi ve niçinleri karmaşıktır ve bizim için bir hayli sürprizi içerir, fakat onu incelemek için uygun usuller ve uygun olmayan yollar vardır. Bu çalışma, epidemiyolojiye – yani hastalık bilimine – dayanan tüm çalışmaları kasıtlı olarak hariç tutmaktadır.“
Makalede, araştırmacıların rastgele bir “ilaç dışı zarurî müdahale” olarak tanımladığı “tecrit” tarifiyle ilgili birtakım problemler da var. Imperial College London İstatistik ve Halk Sıhhati Profesörü Samir Bhatt şunları söylüyor: “Bu, maske takma siyasetini bir karantina haline getirecektir. Bir meta-analizin kelamlık tarifiyle çelişen bir tarif kullanımı garip.“
beraberinde, farklı hükümetlerin değerli ölçüde farklı yaklaşımlar benimsediği hiç bir iki ülkenin birebir biçimde karantinaya girmediği de dikkate alınmalı.
bir epeyce bilim insanı, toplumsal kısıtlamaların COVID-19’un bulaşmasını yavaşlatmaya yardımcı olmada tesirli olduğu konusunda hemfikir, lakin tahminen de başlangıçta düşünüldüğü kadar tesirli olmayabilir. bir daha de, karantinanın tesirlerini ölçmek son derece güç ve karmaşık incelemeleri gerektiriyor…