Ekonomist Haluk Bürümçekçi’den yeni argüman: 24,3 milyar dolar daha buhar oldu

bencede

New member
Dolar/TL hafta başında aylar daha sonra 15 lira sonunu aşarak 15,30’lu düzeylerine kadar geldi. Piyasa uzmanları döviz kurunun istikrarda tutulabilmesi için Merkez Bankası’nın kamu bankları aracılığıyla döviz satışı gerçekleştirdiğini sık sık lisana getiriyor.

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, 2019 Mart ayında başlayan ve 128 milyar dolarlık rezerv erimesini takip etmesinin akabinde bu yıl da yapılan değişimleri datalarla ortaya koyuyor. Bürümcekçi, bu kere Merkez Bankası’nın bu yılın birinci çeyreğinde 24,3 milyar dolarlık döviz satışı yaptığını hesapladı.


Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine gore, IMF tarifli net milletlerarası rezerv için hesaplama yapan Bürümcekçi, reeskont kredileri, kur muhafazalı mevduatta döviz dönüşümü ve ihracat gelirinin belirli yüzdesinin alınması başta olmak üzere rezervlere döviz girişi sağlandığını belirterek çıkışların ise KİT’lere satış, swaplar, Hazine süreçleri olduğunu belirtti.

Bürümcekçi’nin hesabına göre reeskont kredilerinden birinci çeyrekte 4.9 milyar dolarlık bir katkı sağlandı rezervlere. KKM’de dövizden dönüşten gelen ölçü ise yaklaşık 28.6 milyar dolar düzeyinde. KİT’lere 12.8 milyar dolar döviz satılırken swaplardan 2.4 milyar dolar düşüş, Hazine süreçlerinden ise 1.2 milyar dolarlık azalma var. İhracat bedellerinin yüzde 25’i hariç tutulduğunda memleketler arası net rezervlerin 17.1 milyar dolar birinci çeyrekte artması gerekiyordu. Lakin resmi bilgilere göre artış 7.8 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Yani 9.3 milyar dolar daha az artış oldu.


Buna Bürümcekçi yaklaşık olarak her ay 5 milyar dolar düzeyinde ihracat bedeli eklendiğinde artışın yaklaşık 32.1 milyar dolar olması gerektiğini yani bunun da 24.3 milyar dolarlık fark yarattığını vurguladı.

Bürümcekçi pek fazlaca bilginin şeffaf olarak açıklanmadığı için hesaplamalarda kusur hissesi olabileceğine de işaret etti.

BASİT BİR MATEMATİK

Ekonomist Haluk Bürümcekçi, devasa yükseklikte negatif gerçek faiz olduğunu ve KKM ile bu durumun çözülmeye çalışıldığını lisana getirerek fakat bunun da garantisi olmadığını söylemiş oldu. Bürümcekçi, “Döviz satma siyasetinin sürmesi için gelenin uygun olması gidenin de onu aşmaması lazım. Yani sıradan bir matematik” diye konuştu.


Sürdürülebilirlik için kimi dataların takip edilmesi gerektiğini lisana getiren Bürümcekçi önceliği cari istikrara verdi. Bürümcekçi şu biçimde konuştu:

“Cari istikrar yüksek gidiyor. Doğalgaz ve petrol meblağlarının yükselmesi tesirli. Doğalgaz mevsim itibariyle biraz rahatlatabilir lakin bir daha kış gelecek. Uygun gidecek şeyler de var natürel. İhracat, turizm tarafı düzgün sarfiyat. Lakin şu anda dış açık berbata gidiyor. Güç hariç dış istikrar epey makûs değil fakat bu biçimde de bir gerçek var. İkincisi yabancı çıkışları. Çok azaldığı için sorun yok esasen yabancının yanlışsız dürüst durumu kalmadı. Buradan baskı gelmiyor. Üçüncü olarak hane halkının talebi. KKM bunu tutuyor, işe de yarıyor, döviz talebini geciktirmiş oluyor. Lakin KKM aşikâr bir büyüklüğe ulaştı. DTH’tan yeni dönüşler şayet olmazsa buradan sisteme yeni döviz girişi olmayacağı manasına geliyor. İzlemek gerekiyor. Son olarak da parasallaşmanın boyutu ne olacak bilmiyoruz. Kredi pompalamaları nereye gidecek? Merkez Bankası da kredi verecek. Tüm bunlar bu siyasetin ömrü uzayacak mı kısalacak mı gösterecek.”


BU SİYASET OLMASAYDI KUR 18’E VURMAZDI

Merkez Bankası’nın hayli daha kuvvetli rezervleri olduğunun ve geçen senelerda fazlaca harcandığını hatırlatan Bürümcekçi, “Çok harcandı kötü da patladı sonunda. Hiç yapmasanız bunları dolara/TL 18’e gelmezdi tahminen lakin 18’e vurdurdunuz. Hiç olmayacak bir yere geldi. Artık de olağanda gerçek kur olarak yetiyor olması lazım fakat enflasyon devasa yükseklikte olduğu için zorluyor. Enflasyonu düzeltmeden kuru tutmak epeyce daha güç olur. Sisteme yönelik vakit içindema için bir şey diyemem fakat bu biçimde bir şey sürdürülemez. Lakin ömrünü uzatacak şeyler olabiliyor. KKM’nin bir anda çıkması oyun değiştirdi. Artık tahminen enflasyon muhafazalı tahvil bir süre yönetim ettirecek. Ve vakit kazandıracak. Rusya Ukrayna krizi çıkmasa hayli daha rahat sürdürülebilirdi. Artık bilemiyoruz tahminen âlâ bir şok da olabilir” diye konuştu.
 
Üst