Dört cinsiyete sahip olabilen serçe ile tanışın

celikci

New member
İlişki kurabileceğiniz beşerlerle tanışmanın sıkıntı olduğunu düşünüyorsanız, beyaz gerdanlı serçelerin (Zonotrichia albicollis) ömürlerine bakmak size yeni bir motivasyon kazandırabilir. Bu kuşların rastgele bir bireyi, tıbbın sırf dörtte biri ile çiftleşebilir. Zira esasen sahip oldukları iki cinsiyete ek olarak iki ekstra cinsiyet daha geliştiriyorlar.

Bu genetik tuhaflık, beyaz gerdanlı serçenin anavatanı Kanada’daki biyologlar Elaina Tuttle ve Rusty Gonser tarafınca ortaya çıkarıldı. Kuşun kromozomunun büyük bir kısmını çevirmesine niye olan ve sadece başka belli genotiplerle başarılı bir biçimde üreyebilen dört genotiple sonuçlanan bir genetik mutasyonu olduğunu buldular.

Nature, Kuzey Karolina, Greenville’deki East Carolina Üniversitesi evrimsel biyoloğu Christopher Balakrishnan‘ın belirttiğine bakılırsa, “Bu kuş dört cinsiyeti varmış üzere davranıyor. Bir birey, popülasyonun fakat dörtte biri ile çiftleşebilir. İkiden çok cinsiyeti olan epeyce az cinsel sistem biliyoruz.

Çok geniş manada hayvanları, canlı yavrular üretmek için başarılı bir biçimde üreyebilen, yani bebekleri büyüyerek bebek sahibi olabilen tipler olarak tanımlarız. Garip bir biçimde, beyaz gerdanlı serçe, çeşidin iki kromozomu, hangi kuşların kiminle başarılı bir biçimde çiftleşebileceğini belirleyen farklı alt tiplere dönüştüğü için bu üreme sürecini kendisi için biraz daha zorlaştıracak biçimde gelişti.

Beyaz gerdanlı serçeler Kuzey Amerika’da çok yaygındır, lakin iki biçime sahiptir: Başlarında beyaz çizgili kuşlar ve cilt rengi çizgili olanlar. Beyaz şeritli olanlar uygun bir “şarkı söyleme” yeteneğine sahiptir, lakin agresiftirler ve epeyce fazla ebeveynlik davranışı sergilemezler. Cilt rengi şeritli olanlar ise tek eşli ve güzel ebeveynlerdir, fakat makus “şarkıcılardır.”

Farklılıklarına karşın, beyaz şeritliler sadece cilt rengi şeritlerle (ve cilt rengi olanlar beyaz şeritlilerle) çiftleşir.

Tekil çeşitler ortasındaki garip bölünme, cilt rengi şeritlilerin bir kromozomun iki özdeş kopyasına sahip olması gerçeğiyle açıklanabilir, lakin beyaz şeritlilerde, genom kısımlarının tesirli bir biçimde kırpıldığı ve aksine çevrildiği birkaç zıt çevirme vardır.

Tuttle ve Gonser, bu bilakis çevirmeleri daha fazla incelediler ve iki biçim oluşturmak için genleri tesirli bir biçimde karıştırdıklarını keşfettiler. Zıdda çevrilmeler beyaz gerdanlı serçelere has değil ve aslında memelilerde göğüslü cinsiyetini belirleyen XX ve XY kromozomlarına yol açtıkları kabul edilir. Ancak beyaz gerdanlı serçenin durumunda olduğu üzere, kendisine dört cinsiyet vermek için fazladan iki kromozom oluşturduğu durumlar azdır.
 
Üst