Devler karşı karşıya geldi! Faiz, enflasyon, doğal gaz… Dünya iktisadı nasıl etkilenir?

bencede

New member
Rusya-Ukrayna krizinde yaşanan tansiyon sıcak çatışmaya döndü. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Ukrayna’nın doğusundaki Donbas’a özel askeri operasyon başlattıklarını duyurdu. Putin’in daha evvel deklare ettiğı kararlar daha sonrası art geriye yatırım kararları alan dev ülkeler savaş ilanından daha sonra yeni yaptırımlar için hazırlık yapıyor. Almanya İktisat Bakanı, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının Rusya için ağır siyasi ve ekonomik sonuçları olacağını tabir ederken, AB’den yapılan açıklamada ise Avrupa Birliği üyesi ülkelerin başkanlarının Rusya’ya aksiyonları niçiniyle ağır yaptırımlar uygulanmasını görüşeceğini tabir etti.

SAĞDUYU HÂKİM OLABİLİR

Rusya ve Batı içindeki iplerin gerilmesi, Rusya ve Çin’in daha fazla yakınlaşmasını ve mevcut ittifakların perçinlenmesini birlikteinde getirebilir ki bu durumda ‘Soğuk Savaş 2’ sözü daha önemli bir hal alacaktır. Bu durum, Çin’in de Tayvan konusunda emsal adımlar atmasına ve kamplaşma alanının genişlemesine yol açabilir. Ek olarak, ABD ve Çin içindeki hegemonya uğraşı, ticarette korumacılık eğilimlerini güçlendirerek, globalleşmeye de darbe vurabilir.

Saydığımız bu potansiyel risklere rağmen, ülkelerin birbirine ekonomik olarak aslında bağımlı olmaları ve tüm ülkelerin bu biçimde bir müddetçten olumsuz etkilenecek olmaları niçiniyle, bir noktada sağduyunun hâkim olacağı ve aşikâr ölçülerde karşılıklı uzlaşmaya gidileceği de düşünülebilir.

YAPTIRIMLAR RUSYA’NIN ALIŞIK OLDUĞU TİPTE

Enver Erkan – Tera Yatırım Başekonomisti

Aslında teoride daha ağır yaptırımlar olabileceği düşünülüyordu, lakin bunlar genel olarak Rusya’nın alışık olduğu tipte yaptırımlar üzere gözüküyor.

Rusya ve Ukrayna içindeki kriz, stratejik manada derin manalar kazanarak risk oluştururken; genel belirsizlik ve telaşların iktisat ve piyasa yaklaşımında da birtakım meseleler oluşturduğu görülüyor. İktisat perspektifi açısından oluşacak dizginlenemeyen enflasyon tesiri konusu izlenme radarında. Ve bu basamakta da göstergemiz, krizin hali hazırda tepe noktasını görmüş olup olmaması algısı.

MOSKOVA, AVRUPA’YA VERDİĞİ DOĞAL GAZIN FİYATINI ARTIRABİLİR

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda, Avrupa’nın petrol ve gaz tedarikinde değerli kesintiler yaşanması bir risktir. Rusya’nın siyasi kar için petrol ve gaz akışlarını kesme stratejisi, Avrupa’yı alternatif güç tedarikçileri bulmaya teşvik edecektir. Nord Stream 2 çabucak hemen piyasaya sürülmediği için, Almanya’da sertifikasyonun askıya alınması ve Biden’in açıklamaları olağanda yeni bir arz sorunu yaratmaz.

Fakat Moskova, mevcut boru çizgileriyle Avrupa’ya verdiği doğal gazın fiyatını artıracak üzere görünüyor. Bu da yaptırım yahut çatışma üzere güç akışını ve kontrat meblağlarını artıracak gelişmeler olması durumunda petrol ve doğalgaz fiyatlarının yükselmesi manasına gelecektir.

Bu yakıt kaynaklarının meblağlarının artırılması elbette birfazlaca ülkede yönetilmesi daha güç olan enflasyon sıkıntılarını da birlikteinde getirecektir. Bilhassa yüksek derecede dışsal güç kaynaklarına gereksinim duyan ve mahallî kaynaklarla ikamesi olmayan Avrupa’nın yararına olmayacak bir gelişme. ABD ise bu etkiyi kısmen mahallî petrol kuyuları ve üreticilerle yönetebilir.

KONJONKTÜREL YAVAŞLAMA RİSKİ VAR

Arz darboğazlarının enflasyon baskısını sürdürdüğü bir noktada, jeopolitik kriz kaynaklı yeni boyutlu güç fiyatlamalarının tesiri olayı katmanlandırabilecek bir potansiyele sahip. Sert iniş riskini dengeleyecek yavaş siyaset geçişlerine yahut mali dayanaklara muhtaçlık duyulabilir. Kriz olgusunu tetikleyecek gelişmelerin canlı kalması, senaryo tahlillerinde yeni olay çalışmaları yapılması gerekliliğini ortaya koymakta.

Yani şayet siyasi dinamikler düzelmezse, bunun global yavaşlama tesiri üzerinden oluşturabileceği bir berbat senaryo gerilim testi, şayet faizler bu ortamda artırılırsa ne olacağı ekseninde denenmeli. Üretim ağındaki zayıflama endüstriyel aktiviteyi aşağı çekeceği ve azalan üretim talebi bir süre daha sonra aşağı çekeceği için konjonktürel yavaşlama riski var.

BU GÖRÜNTÜ İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
 
Üst