celikci
New member
Çin, bir gün insanlığın “yaşam alanını” Samanyolu boyunca genişletebilecek yaşanabilir gezegenler için yıldızları aramaya yönelik birinci planlarını deklare etti. Çin devlet haber servisi CGTN tarafınca bildirilene nazaran yetkililer, Yakındaki Yaşanabilir Ötegezegen Araştırması (CHES) ismi verilen projede, Dünya ile Güneş içindeki kütle çekimsel olarak kararlı bir Lagrange noktasına yaklaşık 1,5 milyon kilometre aralığa bir uzay teleskopu fırlatmayı öneriyor. Lagrange noktaları, Güneş’in etrafında Dünya ile tam olarak birebir süratte dolaşıyor, yani bu noktalardan birinde bulunan bir gemi, gezegenimizden süresiz olarak birebir uzaklıkta kalacak.
CHES teleskobu, bununla birlikte NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu’na da konut sahipliği yapan L2 Lagrange noktasında, Dünya’nın 33 ışıkyılı (10 parsek) ortasındaki yaklaşık 100 güneş gibisi yıldız içinde yaşanabilir dünyalar aramak için beş yıl geçirecek. Gökbilimciler, bu bilgiler ile yıldızlarının etrafında bizimkine misal yörüngelerde hareket eden Dünya boyutundaki ötegezegenleri tespit etmeyi umuyor. Bu potansiyel “2. Dünyaların” su ve muhtemelen hayat barındırabileceğine dair bir ipucu aranacak.
Çin Bilimler Akademisi astronomu ve baş araştırmacı Ji Jianghui, China Küresel Television Network’ün web sitesi CGTN’ye CHES vazifesi hakkında yaptığı konuşmada “yakındaki yaşanabilir dünyaların keşfi, insanlık için büyük bir atılım olacak ve hem de insanların bu Dünya ikizlerini ziyaret etmelerine ve gelecekte ömür alanımızı genişletmelerine yardımcı olacak” dedi. Bilim insanları, aramalarında yaklaşık 50 Dünya gibisi yahut üstün Dünya ötegezegeni bulmayı umduklarını söylüyor.
NASA’nın ötegezegen kataloğuna nazaran, bilinen 5.030 ötegezegenin 3.854’ü geçiş usulü olarak bilinen ve birinci sefer 1999 yılında HD 209458b gezegenini keşfetmek için kullanılan bir teknikle keşfedildi. Geçiş sistemi, bir teleskobun bakış açısını galaktik merkeze gerçek çevirerek ve gezegenler mesken sahibi yıldızının önünden geçerken yıldız ışığının besbelli titremesini izlenmesi ile bulguları sağlar. NASA’nın Kepler uzay teleskopu, Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Ötegezegenleri Tanımlayan Uydusu (Cheops) tarafınca ötegezegenleri tespit etmek ve incelemek için kullanıldı.
Lakin, geçiş formülünün uygulanması ve doğrulanması yavaş olabiliyor ve bilim insanları bir algılamayı doğrulamadan evvel yörüngedeki bir gezegenin yıldızının önünden birden çok geçiş yapması gerekebiliyor. Ayrıyeten bu usul sırf bir ötegezegenin yarıçapını (kütlesini yahut yörüngesinin formunu değil) algılayabiliyor ve karartma sinyallerinin başka yıldız faaliyetlerinden kaynaklanmadığını doğrulamak için yer tabanlı teleskoplardan yardımcı incelemeler gerekiyor.
Çin’in teleskobu, ötegezegenleri astrometri ile arayacak
Çin’in önerdiği teleskop ise astrometri ismi verilen farklı bir metot kullanarak ötegezegenleri daha süratli ve daha detaylı bir biçimde tespit edebilecek. Bu formülü kullanan bilim insanları, yörüngedeki gezegenlerden gelen yerçekimi çekicilerinin niye olduğu yıldızların belgisiz yalpalamalarını arayacaklar. Bir yıldız, ardındaki altı ila sekiz referans yıldızla karşılaştırıldığında fazlaca sallantılıysa, CHES teleskopu onu daha fazla araştırma için işaretleyecek. ondan sonrasında, bir yıldızın muhakkak bir biçimde sallanma formunu inceleyen araştırmacılar, yörüngesindeki ötegezegenlerin kütlesini tanımlayabileceklerini ve etrafındaki 3d yollarının haritasını çıkarabileceklerini söylüyorlar.
Fakat bu prosedürün hayli hassas incelemeler gerektirmesinden dolayı bir epey ötegezegen avcısı içinde tartışmalara sebep oluyor.
Çeşitli Çin araştırma kurumlarından gruplar tarafınca teklifin uygulanabilirliğine ait şu ana kadar sadece ön araştırmalar yapıldı, bu niçinle projenin devam edeceği kesin değil. Lakin astrometrinin uzak dünyaları tespit etme yeteneğini test etmek için fazlaca fazla beklememiz gerekmeyebilir. ESA’nın şimdiye kadar tam olarak yıldız pozisyonlarını gösteren GAIA uzay aracının da uzak ötegezegenleri bulmak için astrometri kullanımı bekleniyor. Bu astrometrik okumalardan kimileri, ESA’nın bu yıl ortasında gelmesi beklenen GAIA uzay aracından geri gönderilen bilgilerin gelecek sürümünde olabilir.
CHES teleskobu, bununla birlikte NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu’na da konut sahipliği yapan L2 Lagrange noktasında, Dünya’nın 33 ışıkyılı (10 parsek) ortasındaki yaklaşık 100 güneş gibisi yıldız içinde yaşanabilir dünyalar aramak için beş yıl geçirecek. Gökbilimciler, bu bilgiler ile yıldızlarının etrafında bizimkine misal yörüngelerde hareket eden Dünya boyutundaki ötegezegenleri tespit etmeyi umuyor. Bu potansiyel “2. Dünyaların” su ve muhtemelen hayat barındırabileceğine dair bir ipucu aranacak.
Çin Bilimler Akademisi astronomu ve baş araştırmacı Ji Jianghui, China Küresel Television Network’ün web sitesi CGTN’ye CHES vazifesi hakkında yaptığı konuşmada “yakındaki yaşanabilir dünyaların keşfi, insanlık için büyük bir atılım olacak ve hem de insanların bu Dünya ikizlerini ziyaret etmelerine ve gelecekte ömür alanımızı genişletmelerine yardımcı olacak” dedi. Bilim insanları, aramalarında yaklaşık 50 Dünya gibisi yahut üstün Dünya ötegezegeni bulmayı umduklarını söylüyor.
NASA’nın ötegezegen kataloğuna nazaran, bilinen 5.030 ötegezegenin 3.854’ü geçiş usulü olarak bilinen ve birinci sefer 1999 yılında HD 209458b gezegenini keşfetmek için kullanılan bir teknikle keşfedildi. Geçiş sistemi, bir teleskobun bakış açısını galaktik merkeze gerçek çevirerek ve gezegenler mesken sahibi yıldızının önünden geçerken yıldız ışığının besbelli titremesini izlenmesi ile bulguları sağlar. NASA’nın Kepler uzay teleskopu, Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Ötegezegenleri Tanımlayan Uydusu (Cheops) tarafınca ötegezegenleri tespit etmek ve incelemek için kullanıldı.
Lakin, geçiş formülünün uygulanması ve doğrulanması yavaş olabiliyor ve bilim insanları bir algılamayı doğrulamadan evvel yörüngedeki bir gezegenin yıldızının önünden birden çok geçiş yapması gerekebiliyor. Ayrıyeten bu usul sırf bir ötegezegenin yarıçapını (kütlesini yahut yörüngesinin formunu değil) algılayabiliyor ve karartma sinyallerinin başka yıldız faaliyetlerinden kaynaklanmadığını doğrulamak için yer tabanlı teleskoplardan yardımcı incelemeler gerekiyor.
Çin’in teleskobu, ötegezegenleri astrometri ile arayacak
Çin’in önerdiği teleskop ise astrometri ismi verilen farklı bir metot kullanarak ötegezegenleri daha süratli ve daha detaylı bir biçimde tespit edebilecek. Bu formülü kullanan bilim insanları, yörüngedeki gezegenlerden gelen yerçekimi çekicilerinin niye olduğu yıldızların belgisiz yalpalamalarını arayacaklar. Bir yıldız, ardındaki altı ila sekiz referans yıldızla karşılaştırıldığında fazlaca sallantılıysa, CHES teleskopu onu daha fazla araştırma için işaretleyecek. ondan sonrasında, bir yıldızın muhakkak bir biçimde sallanma formunu inceleyen araştırmacılar, yörüngesindeki ötegezegenlerin kütlesini tanımlayabileceklerini ve etrafındaki 3d yollarının haritasını çıkarabileceklerini söylüyorlar.
Fakat bu prosedürün hayli hassas incelemeler gerektirmesinden dolayı bir epey ötegezegen avcısı içinde tartışmalara sebep oluyor.
Çeşitli Çin araştırma kurumlarından gruplar tarafınca teklifin uygulanabilirliğine ait şu ana kadar sadece ön araştırmalar yapıldı, bu niçinle projenin devam edeceği kesin değil. Lakin astrometrinin uzak dünyaları tespit etme yeteneğini test etmek için fazlaca fazla beklememiz gerekmeyebilir. ESA’nın şimdiye kadar tam olarak yıldız pozisyonlarını gösteren GAIA uzay aracının da uzak ötegezegenleri bulmak için astrometri kullanımı bekleniyor. Bu astrometrik okumalardan kimileri, ESA’nın bu yıl ortasında gelmesi beklenen GAIA uzay aracından geri gönderilen bilgilerin gelecek sürümünde olabilir.