Bilim insanları, karşınızdakinin palavra dediğini anlamanızı sağlayacak yeni bir prosedür buldu

celikci

New member
Yeni bir araştırma, soruşturmacıların yalancıları belirlemesine yardımcı olacak kolay bir yol öneriyor: Bir şüpheliden, sorgulama sırasında ek bir bakılırsav yapmasını isterseniz yanlışsız söyleyip söylemediğini daha hakikat bir biçimde anlamanız kolaylaşacaktır.

Evvelki araştırmalar, yanlışsız olmayan ve aldatıcı cümleler kurmanın beyni zorlayarak, yalnızca doğruyu söylemekten epeyce daha fazla bilişsel güç gerektirdiğini gösteriyordu. Araştırmacılar, bir bireye palavra söylerken yapması için ikinci bir misyon vermenin öyküler üretmek için gereken bilişsel çabayı toplamakta zorlanmalarına yol açacağını, bu yüzden de palavralarının daha kolay fark edilebilir olacağına inanıyorlar.

Portsmouth Üniversitesi Psikoloji Kısmı’ndan çalışma muharriri Profesör Aldert Vrij yaptığı açıklamada “son 15 yılda palavra söyleyenleri zekice alt ederek palavraların tespit edilebileceğini fark ettik. Bunun yalancıların dikkatlerini bir açıklama geliştirmek ile ikincil bir vazife içinde bölmeye zorlayarak yapabiliyoruz” dedi.

Açıklama şöyleki devam ediyor: “Araştırmamız, palavra söyleyenlere ne söyleyeceklerini düşünmeleri için uygun bir fırsat verildiği sürece doğruların ve palavraların eşit derecede makul görünebileceğini gösterdi. Düşünme fırsatı azaldığında, gerçekler çoklukla palavralardan daha makul geliyor. Deneyimizde, bilhassa görüşülen şahısların ikincil bir nazaranvi yerine getirmeleri gerektiğinde ve bu misyonun değerli olduğu söylendiğinde, palavralar kulağa gerçeklerden daha az inandırıcı geliyor.

Bu görü, İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesi’nden psikologlar tarafınca bu yılın başlarında Memleketler arası Psikoloji ve Davranış Tahlili Mecmuası’nda bildirilen bir araştırmadan geliyor.

Takım, evvela COVID pasaportları ve göçmenlikten Brexit ve Boris Johnson’a kadar haberlerde yer alan çeşitli tartışmalı konularda dayanak yahut muhalefet düzeylerinin sorulduğu 164 kişiyi bu deney için bir ortaya getirdi. İştirakçiler ondan sonrasında yanlışsız söyleyenler yahut yalancılar olarak, rollerini oynamak için rastgele dağıtıldı. konulardan üçü hakkında soru sorulduğunda, gerçek söyleyenler bir bahisteki gerçek hislerini bildirirken, yalancılar fikirleri hakkında yanlış bilgi verdiler.

Araştırmacılar sonrasındasında kimin doğruyu dediğini ve kimin palavra dediğini varsayım etmek zorunda kaldı. İştirakçilere ek bir teşvik vermek için, araştırmacıları durumlarına başarılı bir biçimde ikna ederlerse nakit ödül kazanma bahtına sahip oldukları söylendi. İştirakçilerin üçte ikisinden görüşme sırasında bir otomobil kayıt numarasını da hatırlamaları istendi. Bu kümenin yarısına ayrıyeten bu vazifenin bilhassa değerli olduğu söylendi.

Genel olarak bakıldığında, sonuçlar, bilhassa yalancılara ikincil bir vazife verildiğinde ve bunun değerli olduğu söylendiğinde, kıssalarının yanlışsız söyleyenlerin öykülerinden daha az inandırıcı ve daha az anlaşılır olarak algılandığını gösterdi.

Profesör Vrij, “sonuçların modeli, bir sorguda ikincil nazaranvlerin tanıtılmasının palavra tespitini kolaylaştırabileceğini, lakin bu çeşit bakılırsavlerin dikkatli bir biçimde sunulması gerektiğini gösteriyor” dedi ve ekledi: “Görünüşe nazaran ikincil bir vazife, lakin yalancılar onu ihmal etmezse tesirli oluyor. Bu, görüşmecilere bu deneyde gösterildiği üzere ikincil vazifenin değerli olduğunu söyleyerek ya da ihmal edilemeyecek ikincil bir vazife ekleyerek başarılabilir (bir objeyi kavramak, bir objeyi havada tutmak yahut bir otomobil simülatörünü sürmek gibi). Bu kriterleri karşılamayan ikincil vazifelerin palavra tespitini kolaylaştırması muhtemel değildir.
 
Üst