Ay’da bulunan suyun kaynağı, düşünülünden hayli daha farklı olabilir

celikci

New member
NASA, 2025 yılında bir Ay bilim üssü inşa etme bakılırsaviyle uydumuza bir astronot grubu göndermeyi planlıyor. Bu yıl gerçekleştirilecek Artemis I misyonu ise, Ay üssü kurma hayalini de içeren genel Artemis vazifesinin fazlaca kıymetli bir kesimi olacak.

Fakat rastgele bir dünya dışı uzay istasyonu inşa etmek ve orada misyonlara çıkmak için, evvela insanların bu üste yaşayabilmesi gerekiyor. Ve kestirim edilebileceği üzere, rastgele bir yerde yaşamak için evvela suya gereksinimimiz var.

Scientific Reports mecmuasında geçtiğimiz ay yayınlanan bir makalede, yeni jenerasyon Ay kaşifleri için olağanüstü haberler veriliyor. Araştırmacıların hesaplarına nazaran, Ay’da beklediğimizden epey daha fazla su olabilir ve bu su, mavi gezegenimiz Dünya’dan oraya gitmiş olabilir.

Alaska Üniversitesi Fairbanks Jeofizik Enstitüsü’nden ve çalışmanın baş muharriri Gunther Kletetschka yaptığı açıklamada “NASA’nın Artemis takımı, Ay’ın güney kutbunda bir üs kampı kurmayı planlarken, Dünya’da epey uzun vakit evvel ortaya çıkan su iyonları, astronotların hayat dayanak sisteminde kullanılabilir” dedi. NASA’nın üssü kurmak istediği bölge de tam olarak burası.

Daha evvelki Ay’daki su araştırmaları, iddia edilen su ölçüsünü sıklıkla güneş rüzgarları, asteroitler ve kuyruklu yıldızların bir kombinasyonuna bağlayan teorilere dayanarak hesaplıyor. Örneğin, milyarlarca yıl evvel, Geç Ağır Bombardıman olarak bilinen bir devirde, asteroitler ve hidrojen ve oksijen iyonlarıyla dolu kuyruklu yıldızların Ay yüzebir daha çarptığı düşünülüyor. Bu parçacıklar muhtemelen birleşerek su oluşturmuştu.

Fakat, araştırma grubu NASA’nın Lunar Reconnaissance Orbiter aracı tarafınca toplanan Ay yerçekimi datalarını inceledikten daha sonra, Ay’daki suyu açıklamak için epey uygun bir üçüncü yol olabileceğini ve Ay kutuplarında en az 3,500 metreküp fazladan su olabileceğini öneren bir yol fark etti. Bu ölçünün boyutunu belirtmek için, bu su ölçüsünün Dünya’nın sekizinci en büyük gölü olan Kuzey Amerika’daki Huron Gölü’ndeki su ölçüsüne yaklaşık olarak eşit olduğunu söyleyebiliriz.

Araştırmacılar, Dünya’nın üst atmosferinde bulunan hidrojen ve oksijen iyonlarının, geçmiş devirlerde Ay gezegenimizin manyetosferinden geçerken kaçıp Ay yüzebir daha düşmüş olabileceğini söylüyorlar. Bu bölge ortasında, Dünya’nın atmosferik iyonlarının gezegenimizden itilme talihi çok yüksek. Şayet Ay itilme yolu üzerindeyse, püskürtülen bu parçacıkların Ay’ın yüzebir daha düşmüş olacağını söyleyebiliriz.

Ayrıyeten, Ay’ın kendine ilişkin bir manyetosferi olmadığı için, bu parçacıkları Dünya’ya geri püskürtmenin bir yolu da yok ve hidrojen ve oksijeni yüzebir daha kabul etmek zorunda kalacağı bir gerçek.

Kletetschka, bu konsepti, Ay’ın Dünya’dan yayılan su iyonlarının “yağmurunun” altında bulunmasına benzetiyor.

Bu iyonlar vakit içerisinde Ay buzuna dönüşecekti ve sonrasındasında da çeşitli jeolojik süreçler ile bu buz yüzeyin altına itilerek sıvı suya dönüşmüş olacaktı.

Bu iddianın hakikat olması, yalnızca Artemis nazaranvinin işini kolaylaştırmakla kalmayacak, beraberinde gelecekteki uzay bakılırsavleri için de Ay’ın su depolamak için bir istasyon üzere kullanımına imkan tanıyabilir.

Ayrıyeten Kletetschka ve öteki araştırmacılar, bu varsayımların muhafazakar olduğunu söylüyor. Bu kadar büyük ölçüde Ay suyunun oluşması için Dünya’nın atmosferik iyonlarının yalnızca %1’inin kaçması ve Ay’a ulaşması gerekirdi. Şayet daha fazla iyon Ay’a ulaştıysa, varsayımların epey daha üzerinde bir ölçü suyla karşılaşabiliriz.
 
Üst