bencede
New member
Birkaç yıl evvel sorsanız, PJ Jenkins muhtemelen “Herkes dolandırılır lakin ben dolandırılmam” sıkıntısı. Hatta para ve hata dünyasını kendisinden yeterli bilen olamayacağını söylerdi. Sonuçta senelerca polislik yapmış, emekli olduktan daha sonra da büyük bir kumarhanenin güvenlik ünitesini yönetmişti. Kasayı boşaltmaya yeltenen karanlık tipleri daha uzaktan görür görmez tanıyacak kadar sertti gözleri.
Jenkins bugün dolandırıcılara kaptırdığı 15.000 pahasındaki kripto parasının yasını tutuyor. Blok zincirinin kayıp defterine baktığında parasının dijital dünyada hala bir yerlerde var olduğunu gorebiliyor ancak parasını geri alabileceğine dair en ufak bir umut bile beslemiyor.
Pekala nasıl oldu da 57 yaşındaki bu tecrübeli polis, dolandırıcıların kurbanı oldu? Bunun gerisinde sinemalara mevzu olacak bir dolandırılma hikayesi yatıyor. Dilerseniz en başından başlayalım…
BAŞINI “ALICE” AŞKI YAKTI
ABD’nin New Jersey eyaletinin Absecon kentinde yaşayan Jenkins vaktinin ve parasının büyük bir kısmını, 3 yaşındaki yeğeni için harcıyordu. Kripto paralara yatırım yapmak ise aklının ucundan bile geçmiyordu.
Geçtiğimiz yıl Eylül ayında Jenkins, bir tanışma uygulaması üzerinden “Alice” isimli bir bayanla eşleşti. Birkaç sefer mesajlaştıktan daha sonra sohbetlerini WhatsApp’a taşıdılar.
Haftalar boyunca her gün saatlerce yazıştılar. Hayattan, ailelerinden, günlük koşuşturmacalarından bahsediyorlardı. Bir seferinde manzaralı konuşma bile yaptılar. 37 yaşında olduğunu belirten Alice, çok düzgün bir dinleyiciydi. Jenkins’e tatlı lakaplarla hitap ediyor ve karşısındaki kişiyi daha yakından tanımak için can atıyor üzere görünüyordu.
Bir ayı aşkın müddet işler bu biçimde ilerledi. daha sonra bir gün Alice kripto yatırımlarından konuşmaya başladı. Bilhassa de “likidite madenciliği” diye bir şeyden bahsediyordu. Jenkins’in kullanmadığı kripto parayı “borç vererek” para kazanabileceğini söylüyordu.
“Canım yabanmersinim, kârın ne kadar yüksek olduğunu biliyor musun?” yazmıştı bir iletisinde.
TEK YAPMASI GEREKEN 26 DOLARA BİR SERTİFİKA SATIN ALMAKTI
Jenkins sistemin nasıl çalıştığını sordu. Alice’in anlattığı operasyonun hiç bir olumsuz yanı yoktu. “Madencilik, almak ve satmak değil. Tıpkı bir maden üzere, dağlar ETH [Ethereum] dolu, biz de onları çıkarıyoruz” diye özetlemişti Alice yaptıkları şeyi ve eklemişti: “Bence bu en inançlısı, zira paralar onların kendi ellerinde.”
Alice’in söylemiş olduğine bakılırsa, Jenkins’in yapması gereken tek şey 26 dolar karşılığında bir “madencilik sertifikası” satın almaktı. Akabinde kripto para madenciliği yaparak daima bir kar elde etmeye başlayabilecekti. Alice bunu da bankaya yatırılan mevduatların getirdiği faiz gelirine benzetmişti.
Alice, Jenkins’e ABD’nin en büyük kripto para borsalarından biri olan Coinbase’in geliştirdiği Coinbase Wallet uygulamasını kullanımını tavsiye etti. Hatta onu CB-ETH.cc isimli bir siteye yönlendirdi. Her yeri Coinbase’in logosundaki maviye bulanmış olan sitenin, borsaya bağlı çalıştığını söylemiş oldu. söylemiş olduğine bakılırsa, likidite madenciliği işini direkt bu site halledecekti.
Jenkins başlangıçta duruma kuşkuyla yaklaştı. Nihayetinde senelerca New Jersey Eyalet Polisi’nde çalışmış, Trenton’daki eyalet meclisini korumuştu. Akabinde Queens’teki bir kumarhanenin güvenlik yöneticisi olarak nazaranv yapmıştı. Her türlü dolandırıcılığa vakıftı ve Alice’in anlattıklarından da dolandırıcılık kokusu alıyordu.
Fakat Google’da yaptığı araştırma kararı likidite madenciliğinin karmaşık lakin yasal bir iş olduğunu öğrendi. Sahiden de kripto borsaları müşterilerinin taleplerini karşılayabilmek için kripto para borç alıyordu.
PARASINI ÇEKEBİLDİĞİNİ GÖRÜNCE İÇİ RAHATLADI
Jenkins, emekli maaşıyla geçinen bir insan olduğundan önlemi elden bırakmak istemiyordu. (Washington Post’a yaptığı açıklamada, “yaşamım boyunca kimseye 500 dolardan fazla borç vermişliğim bile yoktur” dedi.) Lakin risk hayli düşük üzereydi. aslına bakarsanız onun da fazlaca fazla beklentisi yoktu. Günde 60 dolar kazanıp 2.000 dolarlık aylık mortgage ödemesini karşılamak istiyordu yalnızca.
Nihayet Ekim sonunda ikna oldu ve 4000 dolar pahasında Tether aldı. (“Stablecoin” yani “istikrarlı para” denen Tether, Ethereum üzerinden tasarlanmış ve bedeli 1 dolara sabitlenmiş bir kripto para ünitesi.) Akabinde da aldığı parayı Alice’in kendisini yönlendirdiği üzere CB-ETH likidite madenciliği sitesine yatırdı.
Birkaç gün daha sonra sadece denetimin hala kendisinde olup olmadığını denemek için parasını hesabından çekip bir daha yatırdı. Artık içi rahatlamıştı. Akabinde yavaş yavaş ekler yapmaya başladı. Alice’in söylemiş olduğine nazaran yatırımları 15.000 dolara ulaştığında alacağı ikramiyelerle aylık çıkarı yüzde 15’i bulacaktı ve 2.000 dolar kar maksadını yakalayabilecekti.
Jenkins, “Her şey fazlaca legal görünüyordu. Yani, parayı çekebiliyordum” derken iki yeğenine ve bir aile dostuna da yatırım yapmaları için tavsiye verdiğini anlattı. (Yeğenlerinin her biri 6.000’er dolarla, aile dostları ise 60.000 dolarla likidite madenciliğine girdi.)
15.000 DOLAR NEREYE GİTTİ?
Dört haftanın sonunda Jenkins madencilik operasyonuna 15.000 dolar yatırmıştı. CB-ETH likidite madenciliği sayfasına baktığında “kârının” süratle artmakta olduğunu görüyordu. Ay sonunda 2.000 dolar maksadını tutturacaktı. Her şey harikaydı.
daha sonra Aralık ayının başlarında bir gün, yeğeninden bir telefon aldı. Hesabındaki parasının ortadan kaybolduğunu belirtiyor ve “Senin bir şeyden haberin var mı?” diyordu. Jenkins’in haberi yoktu. Kendi hesabını denetim ettiğinde 15.000 dolarının yerinde yeller estiğini gördü.
Anlaşılan o ki Jenkins’in hesabında birikmekte olan kar gerçek değildi. CB-ETH sitesindeki gitgide artan sayı, Jenkins’in ilgisini canlı tutmak için yaratılmış bir illüzyondu. 26 dolar verip satın aldığı “madencilik sertifikası” da gerçek değildi. Hatta bu biçimde bir sertifika yoktu bile. Tek hedef Jenkins’in bir butona tıklamasını sağlamaktı. Alice, Jenkins’e sertifika almasını söylemiş olduğinde aslında bir “akıllı kontrat” yapmasını sağlıyordu.
‘AKILLI KONTRAT’A KENDİ ELİYLE TIKLADI
Ethereum blok zincirinin bir özelliği olan akıllı kontratlar, özetlemek gerekirse otomatik olarak hayata geçirilebilen komutlar olarak açıklanıyor. Fakat kontrat denince aklınıza bir yasal metin ya da “Okudum, anladım” diyebileceğiniz bir kullanıcı mukavelesi gelmesin. Bu kontratlar Ethereum blok zincirinin lisanında yazılmış bir satırlık bilgisayar kodlarından ibaret.
Jenkins, yaptığı akıllı kontratla Alice’e parasına istediği üzere erişme müsaadesi verdi. O sırada farkında değildi lakin aslında dolandırıcılara kendisini soymaları için gereken her şeyi elleriyle teslim etmişti.
Parasının gittiğini nazarann Jenkins, evvel telaş ortasında Coinbase’den yardım istedi lakin “Yapabileceğimiz bir şey yok” yanıtını aldı. Jenkins’in “12 sözlük kurtarma cümlesini” diğerleriyle paylaştığını söylemişlerdi. (Ama Jenkins bu biçimde bir şey yapmamıştı.) Akabinde Tether’e yazdı fakat onlardan da tıpkı yanıtı aldı. CB-ETH’e yazdığında ise sitenin yasal olmadığını anlar üzere oldu.
CB-ETH’nin online müşteri temsilcileriyle olan konuşmalarında 15.000 dolarının kendi müsaadesi olmadan hesabından alındığını söylüyordu. Karşılığında, “akıllı kontrat yapay zeka kontrolörünün müdahale edemediği bir çeşit kuraldır” üzere absürt cevaplar alıyordu.
YALNIZCA BİR ŞEBEKENİN VURGUNU 66 MİLYON DOLARDAN FAZLA
Maalesef Jenkins, ne birinci ne de son… ABD’de bilhassa Covid-19 pandemisi periyodunda süratle artan kripto para yatırımları, dolandırıcılık olaylarını da ziyadesiyle artırdı ve kolay bir hata haline getirdi. Federal Ticaret Kurulu iddialarına nazaran, Amerikalılar yalnızca 2021’de 750 milyon dolar kıymetinde kripto parayı dolandırıcılara kaptırdı. Meblağın bu yıl daha da artabileceği açıklandı.
Dolandırıcılığın her gün yeni bir çeşidi ortaya çıkıyor. Jenkins’in maruz kaldığı dolandırıcılık metoduna “pig-butchering” yani “domuz kasaplığı” ismi veriliyor. Zira kurbanın cüzdanı tabir-i caizse mezbahaya gdolayılmedilk evvel güzelce şişmanlatılıyor. Birinci kere Çin’de kullanılan bu metot, sonrasındasında öbür ülkelerdeki Çince konuşan insanların maksat alınmasıyla dünyaya yayıldı. Artık ise lisan ya da vatandaşlık ayrımı gözetilmeden herkes dolandırılabiliyor.
Güvenlik güçleri ise süratle artan kabahatlerle uğraşta gereğince süratli davranamıyor. Adalet Bakanlığı’nın yakın vakitte kurduğu bir vazife gücünün ne kadar tesirli olabileceği de kuşkulu.
Washington Post’un blok zinciri üzerinden yaptığı tahlile bakılırsa, Jenkins’in parasını kaptırdığı dolandırıcılar, Ağustos 2021’den bu yana farklı eyaletlerde 5.000’den çok kişiyi ağlarına düşürdü ve 66.300.000 dolar pahasında kripto para çaldı. Fakat şu ana kadar rastgele bir kolluk gücü, bu şebekenin peşine düşmüş değil.
Washington Post’un tahlili, Jenkins’i dolandıran şebekenin operasyonunun büyüklüğünü de gözler önüne serdi. Jenkins ile dört kurbanın kripto hesaplarını inceleyen gazete, toplam 616 hesapta benzeri bir örüntü tespit etti: Hesap sahipleri paralarına erişim müsaadesi veriyordu, akabinde paraları diğer bir yere aktarılıyordu. Akabinde paraların aktarıldığı hesapların incelenmesiyle, birebir örüntüye uyan 4.425 hesap daha tespit edildi. Gazete toplamda 5.046 hesaptan ortalama 13.000 dolarla yaklaşık 66.000.000 dolarlık vurgun yapıldığını ortaya koydu. Hesapların adresleri yalnızca rasgele dizilmiş sayılar ve harflerden oluşuyor. Jenkins parayı Alice’in cüzdanında nazaranbiliyor lakin bu kişinin gerçek ismini, irtibat ayrıntılarını, hatta hangi ülkede yaşadığını öğrenmek imkânsız.
KUTU
Washington Post’un tahlili, Jenkins’i dolandıran şebekenin operasyonunun büyüklüğünü gözler önüne serdi. Jenkins ile dört kurbanın kripto hesaplarını inceleyen gazete, toplam 616 hesapta emsal bir örüntü tespit etti: Hesap sahipleri paralarına erişim müsaadesi veriyordu, akabinde paraları diğer bir yere aktarılıyordu. Akabinde paraların aktarıldığı hesapların incelenmesiyle, tıpkı örüntüye uyan 4.425 hesap daha tespit edildi. Gazete toplamda 5.046 hesaptan ortalama 13.000 dolarla yaklaşık 66.000.000 dolarlık vurgun yapıldığını ortaya koydu. Hesapların adresleri yalnızca rasgele dizilmiş sayılar ve harflerden oluşuyor. Jenkins parayı Alice’in cüzdanında bakılırsabiliyor fakat bu kişinin gerçek ismini, bağlantı ayrıntılarını, hatta hangi ülkede yaşadığını öğrenmek imkânsız.
KUTU
GÜVENLİK GÜÇLERİNE BAŞVURMAK SONUÇ GETİRMİYOR
Washington Post’a konuşan Jenkins ve öbür kurbanlar, güvenlik güçlerine tekraren başvurduklarını lakin kendilerine bir dönüş yapılmadığını, rastgele bir kurumun araştırmak bir yana bu hatalardan haberdar bile olmadığına inandıklarını söylemiş oldu. Güvenlik güçlerinden beklediklerini alamayan kurbanlar Facebook ve Reddit üzere toplumsal medya kanalları üzerinden örgütlenip strateji geliştirmeye çalışıyor. Jenkins lokal polise gittiğinde karşısındaki memurların ne anlattığını bile anlamadığını, FBI’a ve Menkul Değerler ve Borsa Kurulu’na yaptığı müracaatların ise karşılıksız kaldığını söylemiş oldu.
Washington Post’a konuşan Coinbase güvenlik yetkilisi Philip Martin, Jenkins’in durumuyla ilgili yorum yapamayacağını belirtti ancak Ocak ayından beri likidite madenciliği dolandırıcılıklarını soruşturduklarını söylemiş oldu. Martin, “Kötü aktörleri tespit ettiğimizde, uygun kolluk gücüyle birlikte hareket edip ziyan vermelerini önlemek için uygun adımları atacağız” dedi.
Tether CTO’su Paolo Ardoino ise tüm hırsızlık, dolandırıcılık ve kayıp haberlerini ziyadesiyle ciddiye aldıklarını söz etti. Ardoino, güvenlik güçlerinden gelen talepler doğrultusunda cüzdanları dondurduklarını lakin münferit talepler konusunda bir şey yapamadıklarını belirtti. Ardoino, geçen yıl 80.000.000 dolar kıymetinde kriptoyu sahiplerine kavuşturduklarını da tabir etti.
EMEKLİ POLİS DOLANDIRICILARA NASIL KANDI?
Pekala Jenkins üzere deneyimli biri bu tuzağa nasıl düştü? ABD’nin dolandırıcılık tarihi üzerine bir kitabı bulunan Duke Üniversitesi tarih profesörü Edward J. Balleisen, “Amerikan tarihi dolandırılmasını beklemediğiniz insanların dolandırıldığı olaylarla doludur” derken 19’uncu yüzyıldaki buğday payı yatırımı dolandırıcılıklarını örnek verdi. Balleisen, ekonomik inovasyonun yaşandığı devirlerde yatırımcıların hevesiyle yetkililerin baş karışıklığının bir ortaya geldiğini ve dolandırıcıların işini kolaylaştırdığını söylemiş oldu.
Jenkins ise kendini aptal üzere hissettiğini belirterek, “Yavaş yavaş oyuna geldim. Ben süratli dolandırıcılıklara, vurkaçlara alışkınım lakin bu apayrı bir oyun” dedi. Yaşadıklarının toplumun geri kalanı için bir ders olması gerektiğini de belirten Jenkins, “Güvenlik benim en kuvvetli olduğum yanımdır. Bu benim başıma geldiyse, her insanın başına gelebilir diye düşünüyorum” tabirlerini kullandı.
Şebekenin bir başka kurbanı da Troy Gochenour oldu. 48 yaşındaki Ohio’lu Gochenour, dolandırıcılara 19.000 dolar kredi çekerek toplam 25.000 dolar kaptırdı. O da tıpkı Jenkins üzere, internet üzerinden tanışıp sohbet etmeye başladığı bir bayan aracılığıyla bu işe girdi. Gochenour CB-ETH’e evvel 5.000 dolar yatırdı. Ekim ayında para ortadan kayboldu lakin bayan paranın gittiğini reddetti. Hatta yatırımını 10.000 dolara çıkarması durumunda Gochenour’ın 3.000 dolar ödül alacağını söylemiş oldu. Gochenour, banka kredisiyle bu yatırımı yaptı fakat o para da kayboldu. Akabinde ikinci ve üçüncü krediler geldi. Sonuç bir daha birebirdi. Gochenour, “Beni önemsediğini düşündüğüm bir kişinin ihanetine uğradım” dedi. Washington Post’un konuştuğu öteki üç kurban da benzeri şeyler anlattı. Kripto dolandırıcılığı kurbanlarının haklarını savunan kümeler ise teknolojiyle ortası üzücü olmayan orta yaşlıların bu tıp dolandırıcılık teşebbüslerinde en çok gaye alınan küme olduğunu belirtiyor.
KUTU
Şebekenin bir öteki kurbanı da Troy Gochenour oldu. 48 yaşındaki Ohio’lu Gochenour, dolandırıcılara 19.000 dolar kredi çekerek toplam 25.000 dolar kaptırdı. O da tıpkı Jenkins üzere, internet üzerinden tanışıp sohbet etmeye başladığı bir bayan aracılığıyla bu işe girdi. Gochenour CB-ETH’e evvel 5.000 dolar yatırdı. Ekim ayında para ortadan kayboldu lakin bayan paranın gittiğini reddetti. Hatta yatırımını 10.000 dolara çıkarması durumunda Gochenour’ın 3.000 dolar ödül alacağını söylemiş oldu. Gochenour, banka kredisiyle bu yatırımı yaptı lakin o para da kayboldu. Akabinde ikinci ve üçüncü krediler geldi. Sonuç bir daha birebirdi. Gochenour, “Beni önemsediğini düşündüğüm bir kişinin ihanetine uğradım” dedi. Washington Post’un konuştuğu öteki üç kurban da benzeri şeyler anlattı. Kripto dolandırıcılığı kurbanlarının haklarını savunan kümeler ise teknolojiyle ortası üzücü olmayan orta yaşlıların bu çeşit dolandırıcılık teşebbüslerinde en çok maksat alınan küme olduğunu belirtiyor.
KUTU
The Washington Post’un “An ex-cop fell for Alice. Then he fell for her $66 million crypto scam.” başlıklı haberinden derlenmiştir.
Jenkins bugün dolandırıcılara kaptırdığı 15.000 pahasındaki kripto parasının yasını tutuyor. Blok zincirinin kayıp defterine baktığında parasının dijital dünyada hala bir yerlerde var olduğunu gorebiliyor ancak parasını geri alabileceğine dair en ufak bir umut bile beslemiyor.
Pekala nasıl oldu da 57 yaşındaki bu tecrübeli polis, dolandırıcıların kurbanı oldu? Bunun gerisinde sinemalara mevzu olacak bir dolandırılma hikayesi yatıyor. Dilerseniz en başından başlayalım…
BAŞINI “ALICE” AŞKI YAKTI
ABD’nin New Jersey eyaletinin Absecon kentinde yaşayan Jenkins vaktinin ve parasının büyük bir kısmını, 3 yaşındaki yeğeni için harcıyordu. Kripto paralara yatırım yapmak ise aklının ucundan bile geçmiyordu.
Geçtiğimiz yıl Eylül ayında Jenkins, bir tanışma uygulaması üzerinden “Alice” isimli bir bayanla eşleşti. Birkaç sefer mesajlaştıktan daha sonra sohbetlerini WhatsApp’a taşıdılar.
Haftalar boyunca her gün saatlerce yazıştılar. Hayattan, ailelerinden, günlük koşuşturmacalarından bahsediyorlardı. Bir seferinde manzaralı konuşma bile yaptılar. 37 yaşında olduğunu belirten Alice, çok düzgün bir dinleyiciydi. Jenkins’e tatlı lakaplarla hitap ediyor ve karşısındaki kişiyi daha yakından tanımak için can atıyor üzere görünüyordu.
Bir ayı aşkın müddet işler bu biçimde ilerledi. daha sonra bir gün Alice kripto yatırımlarından konuşmaya başladı. Bilhassa de “likidite madenciliği” diye bir şeyden bahsediyordu. Jenkins’in kullanmadığı kripto parayı “borç vererek” para kazanabileceğini söylüyordu.
“Canım yabanmersinim, kârın ne kadar yüksek olduğunu biliyor musun?” yazmıştı bir iletisinde.
TEK YAPMASI GEREKEN 26 DOLARA BİR SERTİFİKA SATIN ALMAKTI
Jenkins sistemin nasıl çalıştığını sordu. Alice’in anlattığı operasyonun hiç bir olumsuz yanı yoktu. “Madencilik, almak ve satmak değil. Tıpkı bir maden üzere, dağlar ETH [Ethereum] dolu, biz de onları çıkarıyoruz” diye özetlemişti Alice yaptıkları şeyi ve eklemişti: “Bence bu en inançlısı, zira paralar onların kendi ellerinde.”
Alice’in söylemiş olduğine bakılırsa, Jenkins’in yapması gereken tek şey 26 dolar karşılığında bir “madencilik sertifikası” satın almaktı. Akabinde kripto para madenciliği yaparak daima bir kar elde etmeye başlayabilecekti. Alice bunu da bankaya yatırılan mevduatların getirdiği faiz gelirine benzetmişti.
Alice, Jenkins’e ABD’nin en büyük kripto para borsalarından biri olan Coinbase’in geliştirdiği Coinbase Wallet uygulamasını kullanımını tavsiye etti. Hatta onu CB-ETH.cc isimli bir siteye yönlendirdi. Her yeri Coinbase’in logosundaki maviye bulanmış olan sitenin, borsaya bağlı çalıştığını söylemiş oldu. söylemiş olduğine bakılırsa, likidite madenciliği işini direkt bu site halledecekti.
Jenkins başlangıçta duruma kuşkuyla yaklaştı. Nihayetinde senelerca New Jersey Eyalet Polisi’nde çalışmış, Trenton’daki eyalet meclisini korumuştu. Akabinde Queens’teki bir kumarhanenin güvenlik yöneticisi olarak nazaranv yapmıştı. Her türlü dolandırıcılığa vakıftı ve Alice’in anlattıklarından da dolandırıcılık kokusu alıyordu.
Fakat Google’da yaptığı araştırma kararı likidite madenciliğinin karmaşık lakin yasal bir iş olduğunu öğrendi. Sahiden de kripto borsaları müşterilerinin taleplerini karşılayabilmek için kripto para borç alıyordu.
PARASINI ÇEKEBİLDİĞİNİ GÖRÜNCE İÇİ RAHATLADI
Jenkins, emekli maaşıyla geçinen bir insan olduğundan önlemi elden bırakmak istemiyordu. (Washington Post’a yaptığı açıklamada, “yaşamım boyunca kimseye 500 dolardan fazla borç vermişliğim bile yoktur” dedi.) Lakin risk hayli düşük üzereydi. aslına bakarsanız onun da fazlaca fazla beklentisi yoktu. Günde 60 dolar kazanıp 2.000 dolarlık aylık mortgage ödemesini karşılamak istiyordu yalnızca.
Nihayet Ekim sonunda ikna oldu ve 4000 dolar pahasında Tether aldı. (“Stablecoin” yani “istikrarlı para” denen Tether, Ethereum üzerinden tasarlanmış ve bedeli 1 dolara sabitlenmiş bir kripto para ünitesi.) Akabinde da aldığı parayı Alice’in kendisini yönlendirdiği üzere CB-ETH likidite madenciliği sitesine yatırdı.
Birkaç gün daha sonra sadece denetimin hala kendisinde olup olmadığını denemek için parasını hesabından çekip bir daha yatırdı. Artık içi rahatlamıştı. Akabinde yavaş yavaş ekler yapmaya başladı. Alice’in söylemiş olduğine nazaran yatırımları 15.000 dolara ulaştığında alacağı ikramiyelerle aylık çıkarı yüzde 15’i bulacaktı ve 2.000 dolar kar maksadını yakalayabilecekti.
Jenkins, “Her şey fazlaca legal görünüyordu. Yani, parayı çekebiliyordum” derken iki yeğenine ve bir aile dostuna da yatırım yapmaları için tavsiye verdiğini anlattı. (Yeğenlerinin her biri 6.000’er dolarla, aile dostları ise 60.000 dolarla likidite madenciliğine girdi.)
15.000 DOLAR NEREYE GİTTİ?
Dört haftanın sonunda Jenkins madencilik operasyonuna 15.000 dolar yatırmıştı. CB-ETH likidite madenciliği sayfasına baktığında “kârının” süratle artmakta olduğunu görüyordu. Ay sonunda 2.000 dolar maksadını tutturacaktı. Her şey harikaydı.
daha sonra Aralık ayının başlarında bir gün, yeğeninden bir telefon aldı. Hesabındaki parasının ortadan kaybolduğunu belirtiyor ve “Senin bir şeyden haberin var mı?” diyordu. Jenkins’in haberi yoktu. Kendi hesabını denetim ettiğinde 15.000 dolarının yerinde yeller estiğini gördü.
Anlaşılan o ki Jenkins’in hesabında birikmekte olan kar gerçek değildi. CB-ETH sitesindeki gitgide artan sayı, Jenkins’in ilgisini canlı tutmak için yaratılmış bir illüzyondu. 26 dolar verip satın aldığı “madencilik sertifikası” da gerçek değildi. Hatta bu biçimde bir sertifika yoktu bile. Tek hedef Jenkins’in bir butona tıklamasını sağlamaktı. Alice, Jenkins’e sertifika almasını söylemiş olduğinde aslında bir “akıllı kontrat” yapmasını sağlıyordu.
‘AKILLI KONTRAT’A KENDİ ELİYLE TIKLADI
Ethereum blok zincirinin bir özelliği olan akıllı kontratlar, özetlemek gerekirse otomatik olarak hayata geçirilebilen komutlar olarak açıklanıyor. Fakat kontrat denince aklınıza bir yasal metin ya da “Okudum, anladım” diyebileceğiniz bir kullanıcı mukavelesi gelmesin. Bu kontratlar Ethereum blok zincirinin lisanında yazılmış bir satırlık bilgisayar kodlarından ibaret.
Jenkins, yaptığı akıllı kontratla Alice’e parasına istediği üzere erişme müsaadesi verdi. O sırada farkında değildi lakin aslında dolandırıcılara kendisini soymaları için gereken her şeyi elleriyle teslim etmişti.
Parasının gittiğini nazarann Jenkins, evvel telaş ortasında Coinbase’den yardım istedi lakin “Yapabileceğimiz bir şey yok” yanıtını aldı. Jenkins’in “12 sözlük kurtarma cümlesini” diğerleriyle paylaştığını söylemişlerdi. (Ama Jenkins bu biçimde bir şey yapmamıştı.) Akabinde Tether’e yazdı fakat onlardan da tıpkı yanıtı aldı. CB-ETH’e yazdığında ise sitenin yasal olmadığını anlar üzere oldu.
CB-ETH’nin online müşteri temsilcileriyle olan konuşmalarında 15.000 dolarının kendi müsaadesi olmadan hesabından alındığını söylüyordu. Karşılığında, “akıllı kontrat yapay zeka kontrolörünün müdahale edemediği bir çeşit kuraldır” üzere absürt cevaplar alıyordu.
YALNIZCA BİR ŞEBEKENİN VURGUNU 66 MİLYON DOLARDAN FAZLA
Maalesef Jenkins, ne birinci ne de son… ABD’de bilhassa Covid-19 pandemisi periyodunda süratle artan kripto para yatırımları, dolandırıcılık olaylarını da ziyadesiyle artırdı ve kolay bir hata haline getirdi. Federal Ticaret Kurulu iddialarına nazaran, Amerikalılar yalnızca 2021’de 750 milyon dolar kıymetinde kripto parayı dolandırıcılara kaptırdı. Meblağın bu yıl daha da artabileceği açıklandı.
Dolandırıcılığın her gün yeni bir çeşidi ortaya çıkıyor. Jenkins’in maruz kaldığı dolandırıcılık metoduna “pig-butchering” yani “domuz kasaplığı” ismi veriliyor. Zira kurbanın cüzdanı tabir-i caizse mezbahaya gdolayılmedilk evvel güzelce şişmanlatılıyor. Birinci kere Çin’de kullanılan bu metot, sonrasındasında öbür ülkelerdeki Çince konuşan insanların maksat alınmasıyla dünyaya yayıldı. Artık ise lisan ya da vatandaşlık ayrımı gözetilmeden herkes dolandırılabiliyor.
Güvenlik güçleri ise süratle artan kabahatlerle uğraşta gereğince süratli davranamıyor. Adalet Bakanlığı’nın yakın vakitte kurduğu bir vazife gücünün ne kadar tesirli olabileceği de kuşkulu.
Washington Post’un blok zinciri üzerinden yaptığı tahlile bakılırsa, Jenkins’in parasını kaptırdığı dolandırıcılar, Ağustos 2021’den bu yana farklı eyaletlerde 5.000’den çok kişiyi ağlarına düşürdü ve 66.300.000 dolar pahasında kripto para çaldı. Fakat şu ana kadar rastgele bir kolluk gücü, bu şebekenin peşine düşmüş değil.
Washington Post’un tahlili, Jenkins’i dolandıran şebekenin operasyonunun büyüklüğünü de gözler önüne serdi. Jenkins ile dört kurbanın kripto hesaplarını inceleyen gazete, toplam 616 hesapta benzeri bir örüntü tespit etti: Hesap sahipleri paralarına erişim müsaadesi veriyordu, akabinde paraları diğer bir yere aktarılıyordu. Akabinde paraların aktarıldığı hesapların incelenmesiyle, birebir örüntüye uyan 4.425 hesap daha tespit edildi. Gazete toplamda 5.046 hesaptan ortalama 13.000 dolarla yaklaşık 66.000.000 dolarlık vurgun yapıldığını ortaya koydu. Hesapların adresleri yalnızca rasgele dizilmiş sayılar ve harflerden oluşuyor. Jenkins parayı Alice’in cüzdanında nazaranbiliyor lakin bu kişinin gerçek ismini, irtibat ayrıntılarını, hatta hangi ülkede yaşadığını öğrenmek imkânsız.
KUTU
Washington Post’un tahlili, Jenkins’i dolandıran şebekenin operasyonunun büyüklüğünü gözler önüne serdi. Jenkins ile dört kurbanın kripto hesaplarını inceleyen gazete, toplam 616 hesapta emsal bir örüntü tespit etti: Hesap sahipleri paralarına erişim müsaadesi veriyordu, akabinde paraları diğer bir yere aktarılıyordu. Akabinde paraların aktarıldığı hesapların incelenmesiyle, tıpkı örüntüye uyan 4.425 hesap daha tespit edildi. Gazete toplamda 5.046 hesaptan ortalama 13.000 dolarla yaklaşık 66.000.000 dolarlık vurgun yapıldığını ortaya koydu. Hesapların adresleri yalnızca rasgele dizilmiş sayılar ve harflerden oluşuyor. Jenkins parayı Alice’in cüzdanında bakılırsabiliyor fakat bu kişinin gerçek ismini, bağlantı ayrıntılarını, hatta hangi ülkede yaşadığını öğrenmek imkânsız.
KUTU
GÜVENLİK GÜÇLERİNE BAŞVURMAK SONUÇ GETİRMİYOR
Washington Post’a konuşan Jenkins ve öbür kurbanlar, güvenlik güçlerine tekraren başvurduklarını lakin kendilerine bir dönüş yapılmadığını, rastgele bir kurumun araştırmak bir yana bu hatalardan haberdar bile olmadığına inandıklarını söylemiş oldu. Güvenlik güçlerinden beklediklerini alamayan kurbanlar Facebook ve Reddit üzere toplumsal medya kanalları üzerinden örgütlenip strateji geliştirmeye çalışıyor. Jenkins lokal polise gittiğinde karşısındaki memurların ne anlattığını bile anlamadığını, FBI’a ve Menkul Değerler ve Borsa Kurulu’na yaptığı müracaatların ise karşılıksız kaldığını söylemiş oldu.
Washington Post’a konuşan Coinbase güvenlik yetkilisi Philip Martin, Jenkins’in durumuyla ilgili yorum yapamayacağını belirtti ancak Ocak ayından beri likidite madenciliği dolandırıcılıklarını soruşturduklarını söylemiş oldu. Martin, “Kötü aktörleri tespit ettiğimizde, uygun kolluk gücüyle birlikte hareket edip ziyan vermelerini önlemek için uygun adımları atacağız” dedi.
Tether CTO’su Paolo Ardoino ise tüm hırsızlık, dolandırıcılık ve kayıp haberlerini ziyadesiyle ciddiye aldıklarını söz etti. Ardoino, güvenlik güçlerinden gelen talepler doğrultusunda cüzdanları dondurduklarını lakin münferit talepler konusunda bir şey yapamadıklarını belirtti. Ardoino, geçen yıl 80.000.000 dolar kıymetinde kriptoyu sahiplerine kavuşturduklarını da tabir etti.
EMEKLİ POLİS DOLANDIRICILARA NASIL KANDI?
Pekala Jenkins üzere deneyimli biri bu tuzağa nasıl düştü? ABD’nin dolandırıcılık tarihi üzerine bir kitabı bulunan Duke Üniversitesi tarih profesörü Edward J. Balleisen, “Amerikan tarihi dolandırılmasını beklemediğiniz insanların dolandırıldığı olaylarla doludur” derken 19’uncu yüzyıldaki buğday payı yatırımı dolandırıcılıklarını örnek verdi. Balleisen, ekonomik inovasyonun yaşandığı devirlerde yatırımcıların hevesiyle yetkililerin baş karışıklığının bir ortaya geldiğini ve dolandırıcıların işini kolaylaştırdığını söylemiş oldu.
Jenkins ise kendini aptal üzere hissettiğini belirterek, “Yavaş yavaş oyuna geldim. Ben süratli dolandırıcılıklara, vurkaçlara alışkınım lakin bu apayrı bir oyun” dedi. Yaşadıklarının toplumun geri kalanı için bir ders olması gerektiğini de belirten Jenkins, “Güvenlik benim en kuvvetli olduğum yanımdır. Bu benim başıma geldiyse, her insanın başına gelebilir diye düşünüyorum” tabirlerini kullandı.
Şebekenin bir başka kurbanı da Troy Gochenour oldu. 48 yaşındaki Ohio’lu Gochenour, dolandırıcılara 19.000 dolar kredi çekerek toplam 25.000 dolar kaptırdı. O da tıpkı Jenkins üzere, internet üzerinden tanışıp sohbet etmeye başladığı bir bayan aracılığıyla bu işe girdi. Gochenour CB-ETH’e evvel 5.000 dolar yatırdı. Ekim ayında para ortadan kayboldu lakin bayan paranın gittiğini reddetti. Hatta yatırımını 10.000 dolara çıkarması durumunda Gochenour’ın 3.000 dolar ödül alacağını söylemiş oldu. Gochenour, banka kredisiyle bu yatırımı yaptı fakat o para da kayboldu. Akabinde ikinci ve üçüncü krediler geldi. Sonuç bir daha birebirdi. Gochenour, “Beni önemsediğini düşündüğüm bir kişinin ihanetine uğradım” dedi. Washington Post’un konuştuğu öteki üç kurban da benzeri şeyler anlattı. Kripto dolandırıcılığı kurbanlarının haklarını savunan kümeler ise teknolojiyle ortası üzücü olmayan orta yaşlıların bu tıp dolandırıcılık teşebbüslerinde en çok gaye alınan küme olduğunu belirtiyor.
KUTU
Şebekenin bir öteki kurbanı da Troy Gochenour oldu. 48 yaşındaki Ohio’lu Gochenour, dolandırıcılara 19.000 dolar kredi çekerek toplam 25.000 dolar kaptırdı. O da tıpkı Jenkins üzere, internet üzerinden tanışıp sohbet etmeye başladığı bir bayan aracılığıyla bu işe girdi. Gochenour CB-ETH’e evvel 5.000 dolar yatırdı. Ekim ayında para ortadan kayboldu lakin bayan paranın gittiğini reddetti. Hatta yatırımını 10.000 dolara çıkarması durumunda Gochenour’ın 3.000 dolar ödül alacağını söylemiş oldu. Gochenour, banka kredisiyle bu yatırımı yaptı lakin o para da kayboldu. Akabinde ikinci ve üçüncü krediler geldi. Sonuç bir daha birebirdi. Gochenour, “Beni önemsediğini düşündüğüm bir kişinin ihanetine uğradım” dedi. Washington Post’un konuştuğu öteki üç kurban da benzeri şeyler anlattı. Kripto dolandırıcılığı kurbanlarının haklarını savunan kümeler ise teknolojiyle ortası üzücü olmayan orta yaşlıların bu çeşit dolandırıcılık teşebbüslerinde en çok maksat alınan küme olduğunu belirtiyor.
KUTU
The Washington Post’un “An ex-cop fell for Alice. Then he fell for her $66 million crypto scam.” başlıklı haberinden derlenmiştir.