celikci
New member
Adolf Hitler’in vaktinde Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi, çoğunlukla anlatılan bir bilgidir. Ve her ne kadar günümüzde kulağa garip gelse de, bu bilgi gerçek. Fakat, bu adaylığın aslında Nobel adaylık sisteminin tuhaflıklarına kurban giden alaycı bir latife olduğu epeyce fazla bilinmez.
Hitler, 1939’da İsveçli siyasetçi Erik Gottfrid Christian Brandt tarafınca Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi
Herkes ödül için insanları aday gösterme onuruna sahip değildi. Norveç Nobel Komitesi, sırf üniversite profesörleri, daha evvel Nobel Barış Mükafatı kazananlar ve ulusal meclis yahut ulusal hükümet üyeleri de dahil olmak üzere kuruluşun üst kademelerinde makul konumlara sahip şahısların adaylarını kabul ediyordu.
İsveç Parlamentosu üyesi olarak Brandt bu tariflere uyuyordu, fakat görünene göre, adaylık teklifinin önemli olması amaçlamamıştı. Brandt, merkez sol Toplumsal Demokrat Parti’nin bir parçasıydı ve bir antifaşistti. Hitler’in adaylığı, bu biçimdeki İngiltere Başbakanı Neville Chamberlain’i aday olarak gösteren İsveç parlamentosunun öteki üyelerine yönelik ironik bir gönderme olarak planlanmıştı.
Chamberlain 1937’de bakılırsave geldiğinde, Hitler agresif bir biçimde Almanya’nın ordusunu genişletmeye ve gözünü Almanca konuşulan Avrupa topraklarına dikmeye başlamıştı. Chamberlain, Hitler’i yatıştırmaya yönelik bir yaklaşıma sahipti. Birinci Dünya Savaşı’nın dehşeti hâlâ hafızalarda tazeydi, bu yüzden Nazi Almanya’sı ile silahlı çatışmalardan kaçınmak istiyordu.
30 Eylül 1938’de Almanya, İngiltere, Fransa ve İtalya tarafınca imzalanan Münih Muahedesi, Hitler’in Avrupa’daki topraklar için diğer bir talepte bulunmaması şartıyla Batı Çekoslovakya’daki Sudetenland’ın Alman ilhakına müsaade verdi.
Anlaşmanın akabinde Chamberlain meskene döndü ve ünlü bir biçimde barışı garanti altına aldığını ilan etti. Bu gelişme, 12 İsveçli milletvekili tarafınca Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermesine niye oldu.
normal olarak bu barış düşünüldüğü üzere garanti altında değildi ve görünen o ki, Brandt dahil olmak üzere Chamberlain vaktinde yaşayan birçok kişi, kendi ilan ettiği bu muvaffakiyete kuşkuyla bakıyordu.
Brandt’in Norveç Nobel Komitesi’ne yazdığı mektuba bakarsanız, çok derecede alaycı olduğu açık bir biçimde görülebiliyor. Nobel Barış Merkezi’ne bakılırsa bu mektupta yazanlara baktığımızda, özetle şunlar söyleniyor: “Mein Kampf’ta – İncil’in yanında tahminen de Dünya’nın en yeterli ve en tanınan barış kitabı ve barışçıl başarısı olan Avusturya’nın ilhakı ile – daha evvel belgelendiği üzere, barış için parlayan sevgisiyle Adolf Hitler Sudetenland’taki vatandaşlarını özgür bırakarak güç kullanmaktan kaçındı ve anavatanını büyük ve kuvvetli yaptı. Hitler, muhtemelen, şayet savaş kışkırtıcıları tarafınca rahat bırakılırsa, Avrupa’ya ve muhtemelen tüm dünyaya barış götürecektir.” bir daha birebir mektupta, “eğer kimi İsveçli parlamento üyeleri İngiliz Başbakanı Neville Chamberlain’i bir diğer aday olarak göstermemiş olsalardı, bu anı Hitler’i aday göstermek için hakikat vakit olarak bulamazdım. Bu aday önerisi yeterli düşünülmemiş üzere gözüküyor. Her ne kadar Hitler’in barış için çabasını düzgün bir biçimde anlamış olmasıyla Chamberlain’in dünya barışını muhafazaya katkıda bulunduğu gerçek olsa da, son karar Hitler’indi ve Chamberlain’in değildi! Daha geniş Avrupa topraklarında devam eden barış için herkestilk evvel Hitler’e teşekkür edilmesi gerekiyor; ve gelecekte barış için umut olan bir daha bu adamdır” deniliyor.
Tahmin edilebileceği üzere bu alaycı yaklaşım o sıralarda da pek uygun karşılanmadı. İsveç’teki anti-faşistler adaylığına öfkelendiler ve Brandt’i “çılgın, maharetsiz ve emekçi sınıfının bedellerine ihanet eden biri” olmakla suçladılar. Dersleri iptal edildi ve halktan da bir dizi şiddetli tehdit aldı.
Tarih, Brandt’ın yanında
Biroldukça kişi adaylığın hiciv olduğuna inanmadı, fakat görünüşe nazaran tarih Brandt’ın tarafında. Yatıştırma uğraşları II. Dünya Savaşı’nı durdurmadı, hatta kimi şahıslar bu siyasetin Hitler’in saldırganlığını güçlendirerek direkt savaşa giden yolu açtığını sav ediyor.
Brandt’ın savaş boyunca kuvvetli bir biçimde anti-faşist kaldığı da açık. Kendi partisini Almanya’dan İsveç’e daha fazla Yahudi mülteci kabul etmediği için eleştirdi ve Polonya’daki Alman imha kampları söylentileri hakkında konuşan birinci siyasetçilerden bir tanesiydi.
Hitler, 1939’da İsveçli siyasetçi Erik Gottfrid Christian Brandt tarafınca Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterildi
Herkes ödül için insanları aday gösterme onuruna sahip değildi. Norveç Nobel Komitesi, sırf üniversite profesörleri, daha evvel Nobel Barış Mükafatı kazananlar ve ulusal meclis yahut ulusal hükümet üyeleri de dahil olmak üzere kuruluşun üst kademelerinde makul konumlara sahip şahısların adaylarını kabul ediyordu.
İsveç Parlamentosu üyesi olarak Brandt bu tariflere uyuyordu, fakat görünene göre, adaylık teklifinin önemli olması amaçlamamıştı. Brandt, merkez sol Toplumsal Demokrat Parti’nin bir parçasıydı ve bir antifaşistti. Hitler’in adaylığı, bu biçimdeki İngiltere Başbakanı Neville Chamberlain’i aday olarak gösteren İsveç parlamentosunun öteki üyelerine yönelik ironik bir gönderme olarak planlanmıştı.
Chamberlain 1937’de bakılırsave geldiğinde, Hitler agresif bir biçimde Almanya’nın ordusunu genişletmeye ve gözünü Almanca konuşulan Avrupa topraklarına dikmeye başlamıştı. Chamberlain, Hitler’i yatıştırmaya yönelik bir yaklaşıma sahipti. Birinci Dünya Savaşı’nın dehşeti hâlâ hafızalarda tazeydi, bu yüzden Nazi Almanya’sı ile silahlı çatışmalardan kaçınmak istiyordu.
30 Eylül 1938’de Almanya, İngiltere, Fransa ve İtalya tarafınca imzalanan Münih Muahedesi, Hitler’in Avrupa’daki topraklar için diğer bir talepte bulunmaması şartıyla Batı Çekoslovakya’daki Sudetenland’ın Alman ilhakına müsaade verdi.
Anlaşmanın akabinde Chamberlain meskene döndü ve ünlü bir biçimde barışı garanti altına aldığını ilan etti. Bu gelişme, 12 İsveçli milletvekili tarafınca Nobel Barış Ödülü’ne aday göstermesine niye oldu.
normal olarak bu barış düşünüldüğü üzere garanti altında değildi ve görünen o ki, Brandt dahil olmak üzere Chamberlain vaktinde yaşayan birçok kişi, kendi ilan ettiği bu muvaffakiyete kuşkuyla bakıyordu.
Brandt’in Norveç Nobel Komitesi’ne yazdığı mektuba bakarsanız, çok derecede alaycı olduğu açık bir biçimde görülebiliyor. Nobel Barış Merkezi’ne bakılırsa bu mektupta yazanlara baktığımızda, özetle şunlar söyleniyor: “Mein Kampf’ta – İncil’in yanında tahminen de Dünya’nın en yeterli ve en tanınan barış kitabı ve barışçıl başarısı olan Avusturya’nın ilhakı ile – daha evvel belgelendiği üzere, barış için parlayan sevgisiyle Adolf Hitler Sudetenland’taki vatandaşlarını özgür bırakarak güç kullanmaktan kaçındı ve anavatanını büyük ve kuvvetli yaptı. Hitler, muhtemelen, şayet savaş kışkırtıcıları tarafınca rahat bırakılırsa, Avrupa’ya ve muhtemelen tüm dünyaya barış götürecektir.” bir daha birebir mektupta, “eğer kimi İsveçli parlamento üyeleri İngiliz Başbakanı Neville Chamberlain’i bir diğer aday olarak göstermemiş olsalardı, bu anı Hitler’i aday göstermek için hakikat vakit olarak bulamazdım. Bu aday önerisi yeterli düşünülmemiş üzere gözüküyor. Her ne kadar Hitler’in barış için çabasını düzgün bir biçimde anlamış olmasıyla Chamberlain’in dünya barışını muhafazaya katkıda bulunduğu gerçek olsa da, son karar Hitler’indi ve Chamberlain’in değildi! Daha geniş Avrupa topraklarında devam eden barış için herkestilk evvel Hitler’e teşekkür edilmesi gerekiyor; ve gelecekte barış için umut olan bir daha bu adamdır” deniliyor.
Tahmin edilebileceği üzere bu alaycı yaklaşım o sıralarda da pek uygun karşılanmadı. İsveç’teki anti-faşistler adaylığına öfkelendiler ve Brandt’i “çılgın, maharetsiz ve emekçi sınıfının bedellerine ihanet eden biri” olmakla suçladılar. Dersleri iptal edildi ve halktan da bir dizi şiddetli tehdit aldı.
Tarih, Brandt’ın yanında
Biroldukça kişi adaylığın hiciv olduğuna inanmadı, fakat görünüşe nazaran tarih Brandt’ın tarafında. Yatıştırma uğraşları II. Dünya Savaşı’nı durdurmadı, hatta kimi şahıslar bu siyasetin Hitler’in saldırganlığını güçlendirerek direkt savaşa giden yolu açtığını sav ediyor.
Brandt’ın savaş boyunca kuvvetli bir biçimde anti-faşist kaldığı da açık. Kendi partisini Almanya’dan İsveç’e daha fazla Yahudi mülteci kabul etmediği için eleştirdi ve Polonya’daki Alman imha kampları söylentileri hakkında konuşan birinci siyasetçilerden bir tanesiydi.