celikci
New member
1700’lerde çiçek hastalığı, bilhassa enfeksiyonun kolay yayıldığı kalabalık kentlerde epeyce yaygındı. Tedavisi yoktu. O sırada bununla başa çıkmak için geliştirilen tek metot, yavaşça bir enfeksiyon gelişmesini ve akabinde hastanın bağışıklık geliştirmesini ummaktı. Bu emelle variolasyon olarak bilinen küçük bir doz çiçek hastalığı irini, kasıtlı olarak insanlara bulaştırılıyordu.
daha sonra Edward Jenner, sütçü kızların sığır çiçeği hastalığından bulaşan enfeksiyon niçiniyle çiçek hastalığına karşı bağışık olduğu söylentilerini duydu ve hastalarından biri bu hastalıkla geldiğinde bir test yaptı. Bir sütçü kız olan Sarah Nelmes, Jenner’ın birtakım çocuklara kasıtlı olarak bulaştırmak için kullanabileceği faal bir sığır çiçeği enfeksiyonu ile ona geldi. O da 8 yaşındaki oğluna çiçek hastalığı bulaştırmadan evvel sığır çiçeği bulaştırdı; söylentilerin gerçek olduğunu kanıtladı.
Günümüzde muhtemelen tüm etik heyetleri tarafınca reddedilecek olan birkaç denemenin daha sonrasında dünyanın birinci aşısı ortaya çıktı.
COVID-19 salgınında karşılaştığımız zorluklarla karşı karşıya kaldılar, dünyanın birden fazla hastalıkla çaba ediyor ve aşılara muhtaçlık duyuyordu. Fakat aşıların taşınması için global bir işbirliğinin gerçekleşmesi bir asırdan fazla vakit alacaktı. Bu yüzden birtakım ülkeler kendi tahlillerini üretmeye çalıştı. bu biçimdece tarihteki birinci memleketler arası sıhhat programı haline gelen ve başka ülkelere aşı sağlamaya yönelik bir teşebbüs ortaya çıktı: The Balmis Expedition.
The Balmis Expedition: Yetimlerle aşı taşıma programı
Wikipedia
1803’te İspanya Hükümdarı IV. Charles, Amerika’daki uzak İspanyol kolonilerine, kolonilerin kendi aşı programlarına başlamaları için gerekli bilgi ve kaynaklarla bir arada fiyatsız aşılar göndermeye karar verdi. Çiçek hastalığından şahsi olarak etkilenmiş ve birkaç aile üyesini hastalıktan kaybetmişti.
Sorun, sığır çiçeği iltihabının yalnızca birkaç gün canlı kalabilmesiydi. Amerika’ya vardıklarında, örnekler işe yaramaz olacaktı. Grup, yol boyunca enfeksiyonlarını koruyarak inekleri kolonilere taşımayı önerdi, fakat bu, hayvanları taşımanın zorluğu niçiniyle reddedildi. ondan sonrasında, hastalığı taşımanın etik açıdan epey daha problemli olsa da daha tesirli bir yolunu buldular: Hastalık, yetimlerle taşınacaktı.
bu biçimdelar dünyada hayli sayıda yetim çocuk bulmak mümkündü; yani “kaynak” bulmak bir sorun oluşturmuyordu. Gemi, yaşları 3-9 içinde olan 22 yetim çocuğu aldı ve iki çocuğu enfekte ederek enfeksiyonu canlı tuttu. Akabinde püstüllerindeki irini kullanarak iki çocuğa daha bulaştırdı. Gidecekleri yere vardıklarında, lokal ailelere çocuklarına hastalığı bulaştırmaları, hastalığı canlı tutmaları ve insanları fazlaca daha ölümcül çiçek hastalığına karşı aşılamaya hazır olmaları için para ödediler.
Keşfin etik olarak önemli bir biçimde sorgulanabileceği kesin bulunmasına karşın, hastalığı yetimlerde saklamak ve daha sonra onları hastayken olağanüstü derecede dalgalı bir seyahate gönderme yolu muhtemelen sayısız hayat kurtardı.
daha sonra Edward Jenner, sütçü kızların sığır çiçeği hastalığından bulaşan enfeksiyon niçiniyle çiçek hastalığına karşı bağışık olduğu söylentilerini duydu ve hastalarından biri bu hastalıkla geldiğinde bir test yaptı. Bir sütçü kız olan Sarah Nelmes, Jenner’ın birtakım çocuklara kasıtlı olarak bulaştırmak için kullanabileceği faal bir sığır çiçeği enfeksiyonu ile ona geldi. O da 8 yaşındaki oğluna çiçek hastalığı bulaştırmadan evvel sığır çiçeği bulaştırdı; söylentilerin gerçek olduğunu kanıtladı.
Günümüzde muhtemelen tüm etik heyetleri tarafınca reddedilecek olan birkaç denemenin daha sonrasında dünyanın birinci aşısı ortaya çıktı.
COVID-19 salgınında karşılaştığımız zorluklarla karşı karşıya kaldılar, dünyanın birden fazla hastalıkla çaba ediyor ve aşılara muhtaçlık duyuyordu. Fakat aşıların taşınması için global bir işbirliğinin gerçekleşmesi bir asırdan fazla vakit alacaktı. Bu yüzden birtakım ülkeler kendi tahlillerini üretmeye çalıştı. bu biçimdece tarihteki birinci memleketler arası sıhhat programı haline gelen ve başka ülkelere aşı sağlamaya yönelik bir teşebbüs ortaya çıktı: The Balmis Expedition.
The Balmis Expedition: Yetimlerle aşı taşıma programı
Wikipedia
1803’te İspanya Hükümdarı IV. Charles, Amerika’daki uzak İspanyol kolonilerine, kolonilerin kendi aşı programlarına başlamaları için gerekli bilgi ve kaynaklarla bir arada fiyatsız aşılar göndermeye karar verdi. Çiçek hastalığından şahsi olarak etkilenmiş ve birkaç aile üyesini hastalıktan kaybetmişti.
Sorun, sığır çiçeği iltihabının yalnızca birkaç gün canlı kalabilmesiydi. Amerika’ya vardıklarında, örnekler işe yaramaz olacaktı. Grup, yol boyunca enfeksiyonlarını koruyarak inekleri kolonilere taşımayı önerdi, fakat bu, hayvanları taşımanın zorluğu niçiniyle reddedildi. ondan sonrasında, hastalığı taşımanın etik açıdan epey daha problemli olsa da daha tesirli bir yolunu buldular: Hastalık, yetimlerle taşınacaktı.
bu biçimdelar dünyada hayli sayıda yetim çocuk bulmak mümkündü; yani “kaynak” bulmak bir sorun oluşturmuyordu. Gemi, yaşları 3-9 içinde olan 22 yetim çocuğu aldı ve iki çocuğu enfekte ederek enfeksiyonu canlı tuttu. Akabinde püstüllerindeki irini kullanarak iki çocuğa daha bulaştırdı. Gidecekleri yere vardıklarında, lokal ailelere çocuklarına hastalığı bulaştırmaları, hastalığı canlı tutmaları ve insanları fazlaca daha ölümcül çiçek hastalığına karşı aşılamaya hazır olmaları için para ödediler.
Keşfin etik olarak önemli bir biçimde sorgulanabileceği kesin bulunmasına karşın, hastalığı yetimlerde saklamak ve daha sonra onları hastayken olağanüstü derecede dalgalı bir seyahate gönderme yolu muhtemelen sayısız hayat kurtardı.